"ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΡΑΓΑΙΑΣ, ΜΑΡΚΟΥ ΓΡ.ΒΑΛΛΗΝΔΡΑ" & ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΟ

Δευτέρα 13 Απριλίου 2020

"ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΡΑΓΑΙΑΣ, ΜΑΡΚΟΥ ΓΡ.ΒΑΛΛΗΝΔΡΑ" & ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΟ

Βιομηχανικό Δελτίο Απογραφής - Ομάδα ΒΙ.Δ.Α.

Καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς.

Όνομα: "ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΡΑΓΑΙΑΣ, ΜΑΡΚΟΥ ΓΡ.ΒΑΛΛΗΝΔΡΑ" & ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΟ

Είδος: Υποδομές

Αρχική Χρήση: Σταθμός παραγωγής ενέργειας

Εξοπλισμός: Σώζεται

Κατάσταση: Επανάχρηση

Επανάχρηση: Μουσείο

Περιοχή: ΚΑΛΟΞΥΛΟΣ ΧΑΛΚΕΙΟΥ ΝΑΞΟΥ

Πληροφορίες:

Βρίσκεται μέσα στον οικισμό και είναι ιδιοκτησία της Μίνας Βερώνη. Έχει ανακαινιστεί-αναπαλαιωθεί όπως ήταν πριν πολλές δεκαετίες και είναι επισκέψιμο. Έχει χρησιμοποιηθεί σαν πολιτιστικό κέντρο του χωριού και έχει φιλοξενήσει πολλές εκθέσεις τέχνης.

Το ενδιαφέρον στην ιστορία του είναι ότι σύμφωνα με επίσημο έγγραφο κτίστηκε πριν από το 1664, σαν πύργος της οικογένειας Κόκκου. Υπάρχει όμως η προφορική παράδοση ότι η ανωδομή του κτηρίου δεν ολοκληρώθηκε ή ότι κατέρρευσε. Πράγματι το κτήριο έχει μορφή μικρού πύργου λιθόκτιστο εξωτερικά, με δύο καμαροσκέπαστα διαμερίσματα, εξωτερικές διαστάσεις 12x11 μ., εσωτερικό μέγιστο ύψος καμάρας 4,64 μ., μετρημένο από το δάπεδο και πάχος τοίχων 1,15μ.

Γύρο στο 1880, βρίσκεται στην ιδιοκτησία του Γρηγορίου Μάρκου Βαλληνδρά, ο οποίος στεγάζει στο χώρο αυτό χειροκίνητο ελαιοτριβείο. Το 1905 το ελαιοτριβείο μεταβιβάζεται στον θετό γιο Μάρκο Γρηγορίου Βαλληνδρά. Ο τελευταίος το 1928 το μετατρέπει σε ηλεκτροκίνητο χρησιμοποιώντας γεννήτρια με ντιζελομηχανή. Ταυτόχρονα ιδρύει και ηλεκτρική εταιρεία με σκοπό την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος στην περιοχή. Λειτουργεί σαν εταιρεία ηλεκτροφωτισμού μέχρι την έναρξη του πολέμου το 1940. Αργότερα το αναλαμβάνει ο Ιωάννης Σακελλιάδης, ανιψιός του Μάρκου, ο οποίος το 1950 το εκσυγχρονίζει και το λειτουργεί ως ελαιοτριβείο μέχρι και το 1987. Η σημερινή ιδιοκτήτρια, Μίνα Βερώνη, είναι κόρη του Ιωάννη Σακελλιάδη.

Πηγή : Καλόξυλος Νάξου

Βιβλιογραφία-Πηγές:
Καλόξυλος Νάξου

Καλόξυλος, Τραγαία Νάξου , Εμπνευστής και δημιουργός του βίντεο είναι ο κος Λευτέρης Ελευθερίου. από 1:37 - 2:50

Καλόξυλος Νάξου

σελίδα της ομάδας στο fb : Αγροτικά Μνημεία Νάξου: Καταγραφή-Τεκμηρίωση-Ανάδειξη

Μπιλής Θεμιστοκλής, "Το Ελαιοτριβείο Βαλληνδρά και η Ηλεκτρική Εταιρεία Τραγαίας στον Καλόξυλο Νάξου", στα: Πρακτικά του Ε' Πανελληνίου Συνεδρίου με θέμα "Η Νάξος διά μέσου των αιώνων". Απεράθου 31 Αυγ.-2 Σεπ 2013, 637-655, Δήμος Νάξου & Μικρών Κυκλάδων, 2017.

Όνομα καταγραφέα*: ΕΙΡΗΝΗ ΓΡΑΤΣΙΑ, ΝΤΙΝΑ ΜΟΥΤΑΦΗ, ΠΕΤΡΟΣ ΑΝΑΜΑΤΕΡΟΣ

Ημερομηνία καταγραφής**: 11-04-2020

* αυτός που εντόπισε/φωτογράφισε/αποδελτίωσε/κλπ.

**ημερομηνία που έγινε η καταγραφή/φωτογράφηση/αποδελτίωση/κλπ.

***οι φωτογραφίες και οι χάρτες συμπληρώνονται εκτός δελτίου και κάτω από αυτό.

Ευχαριστούμε για τη συνεισφορά σας στην καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς