|
Βιομηχανικό Δελτίο Απογραφής -
Ομάδα ΒΙ.Δ.Α. Καταγραφή
της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς. |
|
Όνομα: ΜΕΤΑΛΛΕΙΟ
ΣΕΡΠΙΕΡΗ - ΒΟΥΓΙΟΥΚΛΑΚΗ |
|
Είδος: |
|
Αρχική Χρήση: |
|
Εξοπλισμός: |
|
Κατάσταση: |
|
Επανάχρηση: |
|
Περιοχή: ΔΟΝΟΥΣΑ
ΚΥΚΛΑΔΩΝ |
|
Πληροφορίες: Κατά την διάρκεια των Κρητικών αγώνων για την ένωση
της Μεγαλονήσου με το ελληνικό κράτος, τον 18ο αιώνα, αρκετές Κρητικές
οικογένειες βρήκαν καταφύγιο στην Αμοργό και μερικές εγκαταστάθηκαν στο νησί.
Σύντομα απορροφήθηκαν από τον ντόπιο πληθυσμό και σήμερα ελάχιστα ίχνη τους
διατηρούνται. Μία από αυτές τις Κρητικές οικογένειες είναι και οι
Βουγιουκλάκηδες. Ας δούμε μερικές παραχωρήσεις μεταλλείων στην Αμοργό
και τα νησιά της που εξασφάλισαν ο Ι. Βουγιουκλάκης και οι συνεταίροι του. ·
Το 1905 οι Σκουζές και Βουγιουκλάκης
παίρνουν άδεια για ένα μεταλλείο σιδήρου και χαλκού στην Αμοργό. ·
Οι Βουγιουκλάκης, Θων και Πεσμαζόγλου
εξασφαλίζουν μεταλλείο στην Αμοργό ·
και μόνος ο Βουγιουκλάκης ένα άλλο. ·
Οι Σκουζές και Βουγιουκλάκης παίρνουν
ένα μεταλλείο «εις την νησίσα Σχοινούσαν». ·
Οι Θων, Σκουζές και Βουγιουκλάκης
μεταλλεία στην Νικουριά και την Γραμβούσα. ·
Το 1906 με Βασιλικά Διατάγματα
παραχωρούνται στον Ι. Βουγιουκλάκη δικαιώματα μεταλλεύσεως σιδήρου, χαλκού,
μαγγανίου, ψευδαργύρου, αργυρούχου μολύβδου στον δήμο Αιγιάλης και ·
στους Παύλο Σκουζέ, Ιωάννη
Βουγιουκλάκη και Διονύσιο Καλύβα δικαιώματα μεταλλεύσεως σιδήρου, χαλκού,
μαγγανίου, ψευδαργύρου, αργυρούχου μολύβδου στον δήμο Αμοργού. Το 1907 έχουμε την εξέγερση των εργατών στα
μεταλλεία των Σερπιέρι και Βουγιουκλάκη στην Δονούσα και την Σχινούσα και την
αποστολή χωροφυλάκων με την θαλαμηγό του Σερπιέρι για την καταστολή της
απεργίας. Πηγή : Μεταλλεία: Η εργατική τάξη στον παράδεισο των Κυκλάδων Στην Δονούσα λειτουργούσαν μεταλλεία σε δύο σημεία στο νησί. Το ένα ήταν στις πλαγιές της Καψάλας. Τα μεταλλεία της Καψάλας θα τα συναντήσουμε κατά το διάβα μας από το μονοπάτι ένα (1) που συνδέει τον Σταυρό με την Καλοταρίτισσα. Περίπου 600μ. μετά την διχάλα προς Ξυλομπάτη, καθώς ανηφορίζουμε προς τις πλαγιές του Πάπα, θα δούμε δεξιά μας ψηλά δύο τρύπες. Αυτές είναι τρύπες από τις στοές των Μεταλλείων. Η πρόσβαση μέχρις εδώ είναι σχετικά εύκολη. Η μία τρύπα, η αριστερή, είναι κλειστή από χώματα. Το άλλο περίπου 1.000μ. ΒΑ του Κέδρου, ΒΔ
της Μεσσαριάς. Τα μεταλλεία της Μεσσαριάς θα τα
συναντήσουμε ακολουθώντας το Μονοπάτι δύο (2) από Μεσσαριά προς Κέδρο. Μόλις
περάσουμε την Ανω Μεσσαριά και αρχίσουμε να κατεβαίνουμε έχοντας αριστερά και
πίσω μας τον Κέδρο, τα Μεταλλεία θα τα δούμε στο βάθος στις πλαγιές μπροστά
μας, Για την ακρίβεια δεν θα δούμε κάποια τρύπα, όπως στην Καψάλα, αλλά
σωρούς χωμάτων. Τα μεταλεία της Δονούσας έβγαζαν σίδερο, αλουμίνιο, χαλκό και
άτσαχα. Πηγή : Μεταλλεία στην Καψάλα Δονούσας, Μεταλλεία στην Μεσσαριά Δονούσας. |
|
Βιβλιογραφία-Πηγές: Μεταλλεία: Η εργατική τάξη στον παράδεισο των Κυκλάδων Μεταλλεία στην Καψάλα Δονούσας, Μεταλλεία στην Μεσσαριά Δονούσας |
|
Όνομα καταγραφέα*: ΝΤΙΝΑ ΜΟΥΤΑΦΗ, ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΣΜΑΡΑΓΔΗ, ΗΡΑΚΛΗΣ
ΦΑΣΟΥΡΑΚΗΣ, ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΑΒΙΛΑΣ |
|
Ημερομηνία καταγραφής**: 18-11-2020 |
|
* αυτός
που εντόπισε/φωτογράφισε/αποδελτίωσε/κλπ. **ημερομηνία
που έγινε η καταγραφή/φωτογράφηση/αποδελτίωση/κλπ. ***οι
φωτογραφίες και οι χάρτες συμπληρώνονται εκτός δελτίου και κάτω από αυτό. Ευχαριστούμε για τη συνεισφορά σας
στην καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς |
 |
| Πηγή : Μεταλλεία στην Καψάλα Δονούσας |
 |
| Πηγή : Μεταλλεία στην Καψάλα Δονούσας |
 |
| Πηγή : Μεταλλεία στην Μεσσαριά Δονούσας |
 |
| Πηγή : Μεταλλεία στην Μεσσαριά Δονούσας |
 |
| Στην έρευνα Ορυχεία στο Αιγαίο δεν έγινε αυτοψία στη Σχοινούσα και τη Δονούσα και τα δύο νησιά δεν έχουν περιληφθεί στα περισσότερα από 30 με περισσότερες από 100 εκμεταλλεύσεις που εντοπίστηκαν. Είναι βέβαιο πλέον ότι στο Αιγαίο έχουμε εκατοντάδες άγνωστες μικρές ερευνητικές εκμεταλλεύσεις της περιόδου του "μεταλλευτικού πυρετού" δηλαδή του τελευταίου τέταρτου του 19ου και της πρώτης δεκαετίας του 20ου αιώνα. Ξεκίνησαν από το Λαύριο και έσβησαν οι περισσότερες κατά την περίοδο των πολέμων (Βαλκανικοί, Α'ΠΠ και Μικρασιατική Εκστρατεία), Μέχρι στιγμής δεν έχουμε εντοπίσει στοιχεία για τη λειτουργία τους στη μητρική επιχείρηση στο Λαύριο, ούτε στους μεταλλευτικούς χάρτες του ΙΓΜΕ που αποτέλεσαν έναν από τους σημαντικούς οδηγούς μας στην έρευνα. Αυτό με κάνει να πιστεύω ότι η Δονούσα και η Σχοινούσα ανήκουν στις περιπτώσεις κάποιας ιδιαίτερα βραχύβιας (και μάλιστα επιφανειακής) εκμετάλλευσης χωρίς εγκαταστάσεις. Σε απλά ελληνικά βρήκαν ένα μικρό κοίτασμα, το σήκωσαν και έφυγαν. Δεν συνέφερε να συνεχίσουν. Αναρτώ για λόγους τεκμηρίωσης τον σχετικό χάρτη του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών - απόσπασμα από την πινακίδα Αμοργός-Δονούσα. Οι επάλληλες καταγραφές της Δονούσας έγιναν μεταξύ του 1965 και του 1981. Η ψηφιακή σειρά υπάρχει στο αρχείο Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος / Urban Environment Laboratory , δωρεά του αξέχαστου μεταλλειολόγου καθηγητή ΕΜΠ Αντώνη Ζ.Φραγκίσκου. |
