ΚΥΛΙΝΔΡΟΜΥΛΟΣ «ΔΗΜΗΤΡΑ» / «ΔΗΜΗΤΡΑ-ΑΛΦΕΙΟΣ»

Βιομηχανικό Δελτίο Απογραφής - Ομάδα ΒΙ.Δ.Α. Καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς.

Όνομα:     ΚΥΛΙΝΔΡΟΜΥΛΟΣ «ΔΗΜΗΤΡΑ» / «ΔΗΜΗΤΡΑ-ΑΛΦΕΙΟΣ»

Είδος:     Βιομηχανία

Αρχική Χρήση: Βιομηχανία τροφίμων

Εξοπλισμός:   Σώζεται (?)

Κατάσταση:   Εγκαταλελειμμένο

Επανάχρηση:  -

Περιοχή: ΠΥΡΓΟΣ

Πληροφορίες: Το 1925 ο Αδάμης Αδαμόπουλος, ο Θεόδωρος Πάσχος και οι Αφοί Μελενίκου ιδρύουν τον τετραώροφο – αρχικά – κυλινδρόμυλο ΔΗΜΗΤΡΑ στο σημείο που υπάρχει έως σήμερα το εγκαταλελειμμένο κτίριο, στο οικοδομικό τετράγωνο που περικλείεται από τις οδούς Εθνικής Αντιστάσεως, Γυμνασιάρχου Δούκα, Παπαφλέσσα και Θεμιστοκλέους. Το 1927 ή το 1928 ξεσπά πυρκαγιά, αλλά με δάνειο το κτίριο ξανακτίζεται άμεσα και προστίθενται στο αρχικό οικοδόμημα άλλοι δύο όροφοι. Τότε ο κυλινδρόμυλος άλεθε ως και 70 τόνους αλεύρι ημερησίως! Το ίδιο έτος η εταιρεία επεκτείνεται και στην παραγωγή πάγου με ψυκτικά μηχανήματα που ήρθαν για πρώτη φορά στον Πύργο καθιστώντας την έτσι τη πρώτη βιοτεχνία πάγου στην περιοχή. Τρία χρόνια αργότερα ιδρύεται στην πόλη τη Μακαρονοποιία ΑΛΦΕΙΟΣ, ως θυγατρική της Δήμητρας και ξεκινά να λειτουργεί με αυτό το καθεστώς. Αργότερα, η εταιρεία θα ονομάζεται «Δήμητρα – Αλφειός» όπου περιελάμβανε τον κυλινδρόμυλο – μακαρονοποιία – ψυγεία και παγοποιείο. Όταν η εταιρεία διευρύνθηκε, τα κτίριά της κατέλαβαν όλο το οικοδομικό τετράγωνο που καταλαμβάνουν τα ερείπια ώς και σήμερα(1). Η εταιρεία των αδελφών Κίκιζα ΒΕΖΑΚ, (Βιομηχανία Εκλεκτών Ζυμαρικών Αδελφών Κίκιζα), με σημερινή ονομασία "Μέλισσα" είχαν αναθέσει στη Μακαρονοποιία "Δήμητρα" τη παρασκευή ζυμαρικών με τη φίρμα τους ήδη από το 1938 (2). Η ίδια εταιρεία χρησιμοποιούσε και το κτήριο της οδού Υψηλάντου 12, για το οποίο έχουμε αναφερθεί σε άλλη ανάρτησή μας και στο οποίο " κτίριο (πιθανόν του 1920) παρασκευάζονταν τα ζυμαρικά της εταιρείας, με τα οποία προμήθευε όλη τη Δυτική Ελλάδα ώς και την Κέρκυρα!"(1) Αξίζει να διαβάσετε τη αναλυτική ιστορία της "Δήμητρας" στη αξιόλογη έρευνα του Διονύση Δ.Λιανού(1).

Βιβλιογραφία-Πηγές: (1) Aπόσπασμα από την έρευνα του Διονύση Δ.Λιανού ως συνημμένη πηγή (2) Μακαρόνια, Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια Σελίδα στο fb της Βιομηχανικλης Αρχαιολογίας

Όνομα καταγραφέα*:  ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΕΞΙΟΥ

Ημερομηνία καταγραφής**: 07-06-2020

7* αυτός που εντόπισε/φωτογράφισε/αποδελτίωσε/κλπ. **ημερομηνία που έγινε η καταγραφή/φωτογράφηση/αποδελτίωση/κλπ. ***οι φωτογραφίες και οι χάρτες συμπληρώνονται εκτός δελτίου και κάτω από αυτό. Ευχαριστούμε για τη συνεισφορά σας στην καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς

φωτογραφικό αρχείο κου Γ.Αλλεξίου, 06-2020

φωτογραφικό αρχείο κου Γ.Αλλεξίου, 06-2020

φωτογραφικό αρχείο κου Γ.Αλλεξίου, 06-2020

φωτογραφικό αρχείο κου Γ.Αλλεξίου, 06-2020

φωτογραφικό αρχείο κου Γ.Αλλεξίου, 06-2020

ΨΥΓΕΙΑ – ΠΑΓΟΠΟΙΕΙΑ – ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ ΚΛΙΑΦΑ

Βιομηχανικό Δελτίο Απογραφής - Ομάδα ΒΙ.Δ.Α. Καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς.

Όνομα:   ΨΥΓΕΙΑ – ΠΑΓΟΠΟΙΕΙΑ – ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ ΚΛΙΑΦΑ

Είδος:     Βιομηχανία αναψυκτικών

Αρχική Χρήση: Οινοποιία/Ποτοποιία/Ζυθοποιία

Εξοπλισμός:   Σώζεται

Κατάσταση:   Επανάχρηση

Επανάχρηση:  Μουσείο

Περιοχή: ΤΡΙΚΑΛΑ

Πληροφορίες: Ο Θεόδωρος Κλιάφας γεννήθηκε το 1889 στην Κρανιά Ασπροποτάμου από γονείς κτηνοτρόφους. Το 1910 αποφοίτησε από την Εμπορική Σχολή του Βόλου και στη συνέχεια επιστρατεύτηκε, για να υπηρετήσει δέκα χρόνια την πατρίδα, λαβαίνοντας μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους και στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μετά την αποστράτευσή του επέστρεψε στα Τρίκαλα· αρχικά ασχολήθηκε με το εμπόριο ξυλείας και στη συνέχεια με το εμπόριο αποικιακών. Το 1925 αγόρασε από τον Χαΐμ Ηλία Κοέν, στη συνοικία του Αγίου Κωνσταντίνου, η οποία την εποχή εκείνη ήταν μια υποβαθμισμένη περιοχή, ένα οικόπεδο 1.800 τ.μ. Στο οικόπεδο αυτό, αφού πρώτα πούλησε στα αδέλφια του το μερίδιό του από τα πρόβατα της πατρικής κληρονομιάς, ανήγειρε, το 1926, Ψυγείο-Παγοποιείο, του οποίου η μηχανολογική εγκατάσταση αποτελείτο από μια πετρελαιομηχανή 18 ίππων και μια δεύτερη πετρελαιομηχανή 36 ίππων και δυο συμπιεστές —ο ένας μονοκύλινδρος και ο άλλος δικύλυνδρος— δυο εμβολοφόρες αντλίες μετά σωληνώσεων και τρεις ιμαντοκίνητες παγολεκάνες. Η παραγωγή πάγου ήταν 1,5 τόνοι το 24ωρο και το Ψυγείο ήταν χωρητικότητας 750 κυβικών. «Η ίδρυσις του παγοποιείου στην πόλιν μας εφέτος ήταν μια σωτηρία δια τους τρικαλινούς», σημείωνε η εφ. «Θάρρος», η οποία και επαινούσε την πρωτοβουλία του επιχειρηματία Κλιάφα να φέρει ειδικό συνεργείο γερμανών, οι οποίοι και άνοιξαν το πρώτο αρτεσιανό (γεώτρηση) στην πόλη. (14 και ι6-6-1926) Το αρτεσιανό είχε βάθος 35 μέτρων και ήταν διαμέτρου 18 εκατοστών. Ένα χρόνο αργότερα, το 1927, ιδρύθηκε και η μονάδα παραγωγής αναψυκτικών. Τον μηχανολογικό εξοπλισμό αποτελούσαν δύο μηχανές εμφιαλώσεως, μία μηχανή κατασκευής ανθρακούχου ύδατος, ένα πλυντήριο φιαλών, ένα πλυντήριο ανθρακικού οξέως και διάφορα άλλα μηχανήματα. Η παραγωγή αναψυκτικών ανερχόταν την εποχή εκείνη σε 120 φιάλες την ώρα. Οι Τρικαλινοί, από την πρώτη στιγμή, υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό τις εύγεστες λεμονάδες Κλιάφα. Να σημειωθεί ότι το εργοστάσιο διέθετε μια γεννήτρια συνεχούς ρεύματος δυνάμεως 4,7 kw, 220 βολτ του οίκου Siemens και ηλεκτρική εγκατάσταση για να ηλεκτροφωτίζονται όλοι οι χώροι του εργοστασίου. Επίσης στο εργοστάσιο υπήρχε και ένας ειδικός χώρος με διάφορα μηχανήματα τυροκομίας, γαλακτοκομίας και βουτυροποιίας. Σύμφωνα με την έκθεση εκτιμήσεως του Ψυγείου-Παγοποιείου και αεριούχων ποτών του μηχανολόγου Πολύχρονη Ματσόπουλου, η αξία του εργοστασίου το 1928 ανερχόταν σε 4.000.000 δρχ. Η πυρκαγιά από άγνωστη αιτία, η οποία αποτέφρωσε το 1931 το μηχανοστάσιο του εργοστασίου, δεν ανέκοψε την ανοδική πορεία της βιομηχανίας. Το 1933, ο Θεόδωρος Κλιάφας, καινοτόμος πάντα, κατάργησε τα πώματα πορσελάνης και εισήγαγε από την Αγγλία, πρώτος στην Ελλάδα, το μεταλλικό πώμα crown με τον ανάλογο μηχανολογικό εξοπλισμό. Την εποχή εκείνη το εργοστάσιο παρήγαγε 250 φιάλες την ώρα. Αρχικά η διανομή πάγου και αναψυκτικών στα καφενεία της πόλης γινόταν με μια γραφική σούστα ενώ, στα απομακρυσμένα χωριά, οι τοπικοί αντιπρόσωποι μετέφεραν τα αναψυκτικά ακόμα και με γαϊδουράκια Γύρω στα 1930 η βιομηχανία απέκτησε το πρώτο της αυτοκίνητο. Η κήρυξη του πολέμου και στη συνέχεια η ιταλική και γερμανική κατοχή διέκοψε κάθε οικονομική δραστηριότητα του εργοστασίου Κλιάφα, το οποίο για ένα χρονικό διάστημα επιτάχτηκε από τα Ες Ες. Μετά την απελευθέρωση, τα Τρίκαλα σιγά σιγά ξαναβρίσκουν τον παλιό τους ρυθμό. Η βιομηχανία Κλιάφα εκσυγχρονίζεται. Το 1947 αντικαθίσταται όλος ο μηχανολογικός εξοπλισμός με ψυκτικά μηχανήματα της αμερικανικής εταιρείας Frick, επεκτείνονται οι ψυκτικοί θάλαμοι —η χωρητικότητα των οποίων φτάνει τα 900 κυβικά μέτρα— και η παραγωγή του πάγου ανέρχεται στους 20 τόνους το 24ωρο. Στα μέσα της δεκαετίας του 1950 εκσυγχρονίζεται και το τμήμα αεριούχων ποτών. Μία ημιαυτόματη γραμμή παραγωγής, του γερμανικού εργοστασίου Romer Keller, επιτρέπει την εμφιάλωση 1.000 μπουκαλιών την ώρα. Πολύ γρήγορα τα αναψυκτικά Κλιάφα —λεμονάδα, γκαζόζα, πορτοκαλάδα και σόδα— χάρη στην καλή και σταθερή ποιότητά τους κυριαρχούν στην τοπική αγορά και κάνουν αισθητή την παρουσία τους στις άλλες θεσσαλικές πόλεις. Το 1958 πραγματοποιείται και νέα επέκταση του Ψυγείου, ενώ η παραγωγή πάγου φτάνει τους 40 τόνους το 24ωρο. Με τις νέες αυτές επεκτάσεις το ολιγομελές ως τότε εργατικό προσωπικό πολλαπλασιάζεται. Παράλληλα με τους άντρες εργάτες, οι οποίοι απασχολούνται στην παγολεκάνη και στους ψυκτικούς θαλάμους, εργάζονται στο τμήμα αεριούχων ποτών και αρκετές γυναίκες. Το 1961 ο Θεόδωρος Κλιάφας, ιδρυτής της βιομηχανίας, πεθαίνει και τη διεύθυνση του εργοστασίου αναλαμβάνει ο γιος του, Κώστας Κλιάφας, μηχανολόγος-ηλεκτρολόγος. Υπό τη διεύθυνση του Κώστα Κλιάφα η βιομηχανία αναπτύσσεται αλματωδώς. Το 1965 το τμήμα αεριούχων ποτών μεταφέρεται σε νεοαναγειρόμενη οικοδομή παραπλεύρως του παλαιού εργοστασίου (Θεμιστοκλέους και Ομήρου).  Πηγή : Το ιστορικό των ψυγείων Θεοδ. Κλιάφα από το βιβλίο :  Μ.ΚΛΙΑΦΑ, «Η επιχειρηματικότητα στα Τρίκαλα (1881-1960), μια παραγνωρισμένη ιστορία, Εκδόσεις Degiorgio, Τρίκαλα 2010

Βιβλιογραφία-Πηγές: Το ιστορικό των ψυγείων Θεοδ. Κλιάφα Εξαγορά των αναψυκτικών «Κλιάφα» από τα «Ελληνικά Γαλακτοκομεία» - 13-02-2020 Βιομηχανία Παραγωγής Αναψυκτικών ΚΛΙΑΦΑ Α.Ε.

Όνομα καταγραφέα*:  ΘΩΜΑΣ ΝΕΔΕΛΚΟΣ

Ημερομηνία καταγραφής**: 2019

7* αυτός που εντόπισε/φωτογράφισε/αποδελτίωσε/κλπ. **ημερομηνία που έγινε η καταγραφή/φωτογράφηση/αποδελτίωση/κλπ. ***οι φωτογραφίες και οι χάρτες συμπληρώνονται εκτός δελτίου και κάτω από αυτό. Ευχαριστούμε για τη συνεισφορά σας στην καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς

Πηγή : Το ιστορικό των ψυγείων Θεοδ. Κλιάφα από το βιβλίο : 

Μ.ΚΛΙΑΦΑ, «Η επιχειρηματικότητα στα Τρίκαλα (1881-1960), μια παραγνωρισμένη ιστορία, Εκδόσεις Degiorgio, Τρίκαλα 2010

φωτογραφικό αρχείο κου Θ.Νεδέλκου, 2019

φωτογραφικό αρχείο κου Θ.Νεδέλκου, 2019

φωτογραφικό αρχείο κου Θ.Νεδέλκου, 2019

φωτογραφικό αρχείο κου Θ.Νεδέλκου, 2019

φωτογραφικό αρχείο κου Θ.Νεδέλκου, 2019

Πηγή : Το ιστορικό των ψυγείων Θεοδ. Κλιάφα από το βιβλίο : 

Μ.ΚΛΙΑΦΑ, «Η επιχειρηματικότητα στα Τρίκαλα (1881-1960), μια παραγνωρισμένη ιστορία, Εκδόσεις Degiorgio, Τρίκαλα 2010

Πηγή : Το ιστορικό των ψυγείων Θεοδ. Κλιάφα από το βιβλίο : 

Μ.ΚΛΙΑΦΑ, «Η επιχειρηματικότητα στα Τρίκαλα (1881-1960), μια παραγνωρισμένη ιστορία, Εκδόσεις Degiorgio, Τρίκαλα 2010

Πηγή : Το ιστορικό των ψυγείων Θεοδ. Κλιάφα από το βιβλίο : 

Μ.ΚΛΙΑΦΑ, «Η επιχειρηματικότητα στα Τρίκαλα (1881-1960), μια παραγνωρισμένη ιστορία, Εκδόσεις Degiorgio, Τρίκαλα 2010

Πηγή : Το ιστορικό των ψυγείων Θεοδ. Κλιάφα από το βιβλίο : 

Μ.ΚΛΙΑΦΑ, «Η επιχειρηματικότητα στα Τρίκαλα (1881-1960), μια παραγνωρισμένη ιστορία, Εκδόσεις Degiorgio, Τρίκαλα 2010

Πηγή : Το ιστορικό των ψυγείων Θεοδ. Κλιάφα από το βιβλίο : 

Μ.ΚΛΙΑΦΑ, «Η επιχειρηματικότητα στα Τρίκαλα (1881-1960), μια παραγνωρισμένη ιστορία, Εκδόσεις Degiorgio, Τρίκαλα 2010

ΠΑΓΟΠΟΙΕΙΟ ΡΑΠΤΗ ΠΛΑΤΙΑ & ΠΑΝΟΥ ΓΙΑΝΝΟΥΛΗ

Βιομηχανικό Δελτίο Απογραφής - Ομάδα ΒΙ.Δ.Α. Καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς.

Όνομα: ΠΑΓΟΠΟΙΕΙΟ ΡΑΠΤΗ ΠΛΑΤΙΑ & ΠΑΝΟΥ ΓΙΑΝΝΟΥΛΗ

Είδος:     Βιοτεχνία

Αρχική Χρήση: Παγοποιείο

Εξοπλισμός:   Σώζεται (?)

Κατάσταση:   Εγκατελιμμένο

Επανάχρηση:  -

Περιοχή :  ΛΕΥΚΑΔΑ

Πληροφορίες: Το μοναδικό ισως και παλαιοτερο παγοποειο που υπηρξε στη Λευκαδα και καλυπτε τις αναγκες απο παγο τοσο σε καικια και αλιευτικες χρησεις, οσο και σε οσους διεθεταν ψυγειο παγου εκεινα τα χρονια. Η λειτουργια του σταματησε γυρο στα τελη της δεκαετιας του '70 μιας και ο ιδιοκτητης και γειτονας μας συνταξιοδοτηθηκε.  Εκτοτε οι δυο κορες που ειχε δεν ενδιαφερθηκαν για επαναλειτουργια. Ο εξοπλισμος απο οτι μπορει κανεις να δει ειναι σχεδον αθικτος και φαινεται οτι το χρησιμοποιουν πλεον για αποθηκη Μαρτυρία κου Μάκη Πειρατή

Βιβλιογραφία-Πηγές: Σελία στο fb  Βιομηχανική Αρχαιολογία-Industrial Archaeology

Όνομα καταγραφέα*:  ΜΑΚΗΣ ΠΕΙΡΑΤΗΣ

Ημερομηνία καταγραφής**: 04-11-2018

* αυτός που εντόπισε/φωτογράφισε/αποδελτίωσε/κλπ. **ημερομηνία που έγινε η καταγραφή/φωτογράφηση/αποδελτίωση/κλπ. ***οι φωτογραφίες και οι χάρτες συμπληρώνονται εκτός δελτίου και κάτω από αυτό. Ευχαριστούμε για τη συνεισφορά σας στην καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς

Αρχείο κου Μ.Πειρατή, 04-11-2018

Αρχείο κου Μ.Πειρατή, 04-11-2018

Βιομηχανία ζυμαρικών Νικ. Μάμαλη

Βιομηχανικό Δελτίο Απογραφής - Ομάδα ΒΙ.Δ.Α. Καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς.

Όνομα:  Βιομηχανία ζυμαρικών Νικ. Μάμαλη

Είδος:     Βιομηχανία

Αρχική Χρήση: Βιομηχανία τροφίμων

Εξοπλισμός:   Δεν σώζεται

Κατάσταση:   Δεν διασώζεται

Επανάχρηση:  -

Περιοχή: Τρίπολη, Πελοπόννησος

Πληροφορίες: Η βιομηχανία ζυμαρικών Ν. Μάμαλη, ιδρύθηκε το 1933 στην Τρίπολη, από τον  επιχειρηματία Ν. Μάμαλη, που είχε ήδη ένα εργοστάσιο παραγωγής σαπουνιού στην Παλαιόχωρα της Κρήτης και εμπορευόταν ταυτόχρονα κωκ και ανθρακίτη. Το εργοστάσιο οικοδομήθηκε σε ιδιόκτητο χώρο, στη θέση όπου παλαιότερα βρισκόταν ένα χάνι, πάνω σε σχέδια Ιταλού αρχιτέκτονα. Εξοπλίστηκε με σύγχρονα για την εποχή μηχανήματα, που ήρθαν από το εργοστάσιο OFFICINE MECANIQUE GALLARATESI του Μιλάνο της Ιταλίας. Λειτουργούσε με 40 εργάτες σε 24ωρη βάση και παρήγαγε ημερησίως 1500 κιλά ζυμαρικών, προμηθεύοντας σχεδόν όλη την Πελοπόννησο. Προϊόντα του, τα μακαρόνια Primo, Star και Λέοντος. Σε επέκταση του εργοστασίου, λειτούργησε το 1935 και παγοποιείο. Με τις εγκαταστάσεις του, ενίσχυε από το 1937,την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος της εγχώριας Ηλεκτρικής Εταιρείας. Σταμάτησε τη λειτουργία του στη δεκαετία του 1970 και στη θέση του οικοδομήθηκε μεγάλο συγκρότημα γραφείων, που στεγάζει σήμερα Υπηρεσίες του Δήμου Τρίπολης.

Βιβλιογραφία-Πηγές: Γ. Ζαχαρόπουλου, «Έμποροι και βιοτέχνες Τριπόλεως (1828-1940)»,Τρίπολη 2006 https://www.arcadiaportal.gr/news/i-viomihania-stin-tripoli-pagopoieio-makaronopoieio-psygeia-mamali-1913-1970

Όνομα καταγραφέα*: Μαρία Δανιήλ

Ημερομηνία καταγραφής**: 21-3-2020

* αυτός που εντόπισε/φωτογράφισε/αποδελτίωσε/κλπ. **ημερομηνία που έγινε η καταγραφή/φωτογράφηση/αποδελτίωση/κλπ. ***οι φωτογραφίες και οι χάρτες συμπληρώνονται εκτός δελτίου και κάτω από αυτό. Ευχαριστούμε για τη συνεισφορά σας στην καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς

 

Εικ.1, Το σχέδιο  του εργοστασίου της βιομηχανίας ζυμαρικών Ν. Μάμαλη.
Πηγή: Γ. Ζαχαρόπουλου, «Έμποροι και βιοτέχνες Τριπόλεως (1828-1940)»,Τρίπολη 2006,152

Εικ.2, άποψη εργοστασίου της βιομηχανίας ζυμαρικών Ν. Μάμαλη.
Πηγή: https://www.arcadiaportal.gr/news/i-viomihania-stin-tripoli-pagopoieio-makaronopoieio-psygeia-mamali-1913-1970

Εικ.3, Διαφημίσεις επιχείρησης Ν. Μάμαλη,στον Τύπο.
Πηγή: Γ. Ζαχαρόπουλου, «Έμποροι και βιοτέχνες Τριπόλεως (1828-1940)»,Τρίπολη 2006,153 

Εικ.4,Φωτογραφίες εργαζομένων εργοστασίου της βιομηχανίας ζυμαρικών Ν. Μάμαλη.
Πηγή: https://www.arcadiaportal.gr/news/i-viomihania-stin-tripoli-pagopoieio-makaronopoieio-psygeia-mamali-1913-1970

Εικ.5 : Διαφήμιση ερργοστασίου Ν. Μάμαλη,στον Τύπο.
Πηγή:Γ. Ζαχαρόπουλου, «Έμποροι και βιοτέχνες Τριπόλεως (1828-1940)»,Τρίπολη 2006,153