ΑΛΥΚΕΣ ΜΗΛΟΥ

Σάββατο 12 Ιανουαρίου 2019

ΑΛΥΚΕΣ ΜΗΛΟΥ

Βιομηχανικό Δελτίο Απογραφής - Ομάδα ΒΙ.Δ.Α.

Καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς.

Όνομα: ΑΛΥΚΕΣ ΜΗΛΟΥ

Είδος: Παραγωγή άλατος

Αρχική Χρήση: Αλυκές

Εξοπλισμός: Σώζονται ελάχιστα

Κατάσταση: Ερείπιο

Επανάχρηση: -

Περιοχή: ΖΕΦΥΡΙΑ ΜΗΛΟΥ

Πληροφορίες:

Χάρις στον κ. Γεώργιο Κοτζιά, και το πολύτιμο αρχείο του, που με πολύ ευγένεια και φιλική διάθεση το μοιράζεται με τους άμεσα ενδιαφερομένους Μηλιούς, οι οποίοι του είναι ευγνώμονες γιαυτό, μπορούμε να προχωρήσωμε την ιστορική έρευνα του νησιού μας μερικά βήματα παραπέρα. Ένα απο τα δοκουμέντα αυτά, είναι και η εικονιζομένη απόδειξη της «Γενικής Αποθήκης Μήλου» του έτους 1834, που μας δίνει τις εξής χρήσιμες πληροφορίες τις οποίες μοιραζόμαστε, και εμείς με την σειρά μας, με τους συμπολίτες μας: Βλέπομε ότι το 1834 υπήρχε στη Μήλο εν λειτουργία η Αλυκή Μήλου, στην οποία «επιστάτης» ήταν ο Αντώνιος (Σίμου) Βεργής, και «αποθηκάριος» ο Αναγνώστης Παναγιώτου. Επιστάτης, είναι ο υπεύθυνος της παραγωγής του άλατος, που πριν την διακοπή των εργασιών της Αλυκής Μήλου, πριν μερικές δεκαετίες, ονομαζόταν «Επιτηρητής», και θυμόμαστε να υπηρετεί, τελευταία, στην θέση αυτή, ο μ. Αριστείδης Τσάμης. Πρίν απ’ αυτόν υπηρέτησε ο πατέρας του Σπύρος, και πριν απ’ αυτόν, θυμόμαστε τον Ευάγγελο Δημητρακόπουλο. Αποθηκάριος, είναι ο οικονομικός διαχειριστής του παραγομένου άλατος. Ο οποίος πριν την παύση λειτουργίας της Αλυκής, ονομαζόταν «Διαχειριστής Μονοπωλίων» και θυμόμαστε στο πόστο αυτό τον Μιχαλάκη Χαλκουτσάκη (παπού του γεωπόνου Μιχ. Παπασωτηρίου), και τον αντικαταστάτη του, Δημήτρη Παπαιωάννου. Εδώ βλέπομε πως η Αλυκή λειτουργούσε από τότε με ένα δυαδικό σύστημα. Ο Επιτηρητής «παρήγε» το αλάτι και το παρέδιδε στον Αποθηκάριο ο οποίος το διέθετε στο εμπόριο και εφόρτωνε καϊκια και βαπόρια, βάσει ωρισμένων κανόνων. Άλλοι υπάλληλοι στο εργοτάξιο ήταν ο αρχιεπιστάτης, δηλ. ο τεχνικός που εγνώριζε πρακτικά την διαδικασία παραγωγής του αλατιού με την μέθοδο της φυσικής εξατμίσεως του θαλασσινού νερού και ένας φύλακας που προστάτευε το υπαιθρίως αποθηκευόμενο αλάτι και τις εν γένει ευάλωτες εγκαταστάσεις. Κάθε τέλος καλοκαιριού, έπαιρνε, ο Επιμελητής, εποχικούς εργάτες, ντόπιους, για την συγκομιδή του αλατιού από τα αλοπήγια (τηγάνια).
Πηγή: Ο ΠΙΛΟΤΟΣ ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΕΡΓΗΣ , Ο ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ και Η ΑΛΥΚΗ ΜΗΛΟΥ

Το Σάββατο και την Κυριακή 5 και 6 του Νοέμβρη 2016 πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο Τιτάνια στην Αθήνα, σεμινάριο επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών που θα υλοποιήσουν το πρόγραμμα «Εθελοντισμός- Αλληλεγγύη- Ενεργός Πολιτειότητα» τη νέα σχολική χρονιά. Το Δημοτικό Σχολείο Αδάμαντα προσκλήθηκε να συμμετάσχει στο παραπάνω σεμινάριο, για να παρουσιάσει το Πρόγραμμα που πραγματοποίησε πέρυσι. Η πρόσκληση αυτή ήταν ιδιαίτερα τιμητική, αφού στην επιμορφωτική συνάντηση επιλέχτηκαν το Σχολείο του Αδάμαντα και το Πειραματικό Γυμνάσιο του Πανεπιστημίου Κρήτης να κάνουν εισηγήσεις – σε σύνολο 66 Σχολείων της χώρας – . Το Δημοτικό Σχολείο του Αδάμαντα συμμετέχει από πέρυσι στο Δίκτυο «Νοιάζομαι και Δρω», που αφορά στον Εθελοντισμό και στοχεύει να καλλιεργήσει τη συνείδηση του ενεργού πολίτη στους μικρούς μαθητές. Το Πρόγραμμα υλοποιείται από το μη κερδοσκοπικό σωματείο Δεσμός και το Ίδρυμα Λαμπράκη, ενώ δωρητές είναι το ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και το Κοινωφελές Ίδρυμα Α. Κ. Λασκαρίδη. Το θέμα με το οποίο ασχολήθηκε την περσινή χρονιά το Σχολείο ήταν «Οι Αλυκές της Μήλου» , ενώ παράλληλα είχε αναπτύξει και άλλες επιμέρους δράσεις. Το όλο εγχείρημα μαθητών και δασκάλων είχε παρουσιαστεί τον Ιούνιο στο Συνεδριακό Κέντρο «Γεώργιος Ηλιόπουλος» σε μια εκδήλωση που, κατά γενική ομολογία συγκίνησε, ευαισθητοποίησε και κινητοποίησε όχι μόνο μνήμες αλλά και σκέψεις για το πώς μπορούμε να κάνουμε τον τόπο μας καλύτερο. Την εισήγηση στην επιμορφωτική διημερίδα έκανε ο Διευθυντής του Σχολείου Γιάννης Παναγιώτου, παρουσία 350 εκπαιδευτικών, της Διευθύντριας Εκπαίδευσης Κυκλάδων κ. Παραμυθιώτου, Σχολικών Συμβούλων, εκπροσώπου του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής , του Συνηγόρου του Παιδιού και εκπροσώπων εθελοντικών οργανώσεων. Η πραγματικά εξαιρετική δουλειά που έκαναν τα παιδιά με τους δασκάλους τους κέρδισε το κοινό, τόσο για την πρωτοτυπία των δράσεων όσο και για την αρτιότητα όλου του προγράμματος. Το πρόγραμμα έχει αναρτηθεί στην ηλεκτρονική πλατφόρμα που φιλοξενεί τα συμμετέχοντα σχολεία και στην εκπαιδευτική σελίδα e-paideia, ως υπόδειγμα καλής πρακτικής στην Εκπαίδευση. Μετά από την επιτυχία της εφαρμογής του Προγράμματος την προηγούμενη σχολική χρονιά, το δίκτυο διευρύνθηκε για το τρέχον σχολικό έτος με τη συμμετοχή 150 Σχολείων και 500 εκπαιδευτικών από όλη την Ελλάδα. Ευχόμαστε να γίνονται πάντα τέτοιες προσπάθειες στα Σχολεία μας, που ανοίγουν στα παιδιά ορίζοντες δημιουργίας και τα εκπαιδεύουν ως μελλοντικούς ενεργούς πολίτες.

Πηγή : Δημοτικό Σχολείο Αδάμαντα Μήλου

Την Καποδιστριακή περίοδο ο κυβερνήτης της Ελλάδας επιχείρησε να πάρει ευρωπαϊκό δάνειο, προσφέροντας μεταξύ άλλων ως εγγύηση την παραγωγή άλατος της Μήλου. Το 1848 στη Μήλο είχαν παραχθεί 150.000 οκάδες άλατος. Η Αλυκή της Μήλου μεγάλωσε μετά το 1925 και λειτούργησε μέχρι τη δεκαετία του ’80. Σήμερα ανήκει στην εταιρεία «Ελληνικές Αλυκές» αλλά είναι ανενεργή. Στην περιοχή των Αλυκών, βρίσκουν καταφύγιο αρκετά μεταναστευτικά πουλιά. ''

Πηγή : «Για ένα Μουσείο Αλατιού…», από το Δημοτικό Σχολείο Αδάμαντα Μήλου

Βιβλιογραφία-Πηγές:

Θεοδώρα Πετανίδου, "ΑΛΑΣ, Το αλάτι, στην Ευρωπαική Ιστορία και τον Πολιτισμό", εκδ. ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΑΛΥΚΕΣ Α.Ε., Αθήνα 1977, σελ 80,82,204,212,214, 224,226

Ο ΠΙΛΟΤΟΣ ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΕΡΓΗΣ , Ο ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ και Η ΑΛΥΚΗ ΜΗΛΟΥ

Δημοτικό Σχολείο Αδάμαντα Μήλου

«Για ένα Μουσείο Αλατιού…»

MIL002 - Αλυκή Μήλου

Όνομα καταγραφέα*: Κώστας Ζερμπίνος, Παρασκευάς Καρβουνιάρης

Ημερομηνία καταγραφής**: 12-01-2019

* αυτός που εντόπισε/φωτογράφισε/αποδελτίωσε/κλπ.

**ημερομηνία που έγινε η καταγραφή/φωτογράφηση/αποδελτίωση/κλπ.

***οι φωτογραφίες και οι χάρτες συμπληρώνονται εκτός δελτίου και κάτω από αυτό.