Νηματουργείο Λυγινού (1873), Πειραϊκή Πατραϊκή (1930-1950), Ατζίπ Γκαζ (μεταπολεμική φάση)

Τρίτη 20 Νοεμβρίου 2018

Νηματουργείο Λυγινού (1873), Πειραϊκή Πατραϊκή (1930-1950), Ατζίπ Γκαζ (μεταπολεμική φάση)

Βιομηχανικό Δελτίο Απογραφής - Ομάδα ΒΙ.Δ.Α.

Καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς.

Όνομα: Νηματουργείο Λυγινού (1873), Πειραϊκή Πατραϊκή (1930-1950), Ατζιπ Γκαζ (μεταπολεμική φάση)

Είδος: Βιομηχανία

Αρχική Χρήση: Κλωστοϋφαντουργία/Μεταξουργία

Εξοπλισμός: Δεν σώζεται

Κατάσταση: Σε διαδικασία επανάχρησης

Επανάχρηση: -

Περιοχή: Πειραιάς. Συνοικία Λεύκας

Πληροφορίες:

Το συγκεκριμένο οικόπεδο της παλαιάς "Οδού των Κήπων" που σήμερα ονομάζεται Ρετσίνα, λειτούργησε ένα από τα ιστορικά νηματουργεία της πρώτης φάσης της πόλης, των Κυριάκου Λυγινού και Σία. Ιδρύθηκε το 1873. Δέκα χρόνια αργότερα, το 1883, ο Π. Καμπούρογλου το περιγράφει ως ένα από τα μεγαλύτερα εργοστάσια της πόλης. Λειτουργούσε με 3.000 ατράκτους, μία ατμομηχανή 40 ίππων και παρήγαγε πάκα νήματα. Σε αυτό εργάζονταν τότε 120 εργάτριες. Το 1901 αναφέρεται ως ένα "άριστα οργανωμένο" εργοστάσιο.

Η βιομηχανική μονάδα αποτυπώνεται στον χάρτη του J.A.Kaupert και J. von Alten το 1875, με δύο πτέρυγες. Το 1896 αποτυπώνεται εκ νέου ως "Νηματουργείον Κ. Λυγινού" στην ίδια θέση, στον χάρτη του Γ. Σκανδαλίδη που εξέδωσε ο Γ. Σκανδονής στο Βιβλιοπώλείον της Εστίας. Το 1939 στη θέση του νηματουργείου, καταγράφεται η "Πειραϊκή-Πατραϊκή Βιομηχανία Βάμβακος Α.Ε." στον Οδηγό Βιομηχανίας του Ν.Γ.Σιδέρη. Ως κλωστοϋφαντουργία "Πειραϊκή-Πατραϊκή" αποτυπώνεται και στον στρατιωτικό χάρτη του βρετανικού στρατού το 1944. Εκεί πλέον φαίνεται το περίγραμμα του μεγάλου μεσοπολεμικού κτίριου που σώζεται ως σήμερα. Είχε αντικαταστήσει τις παλαιές πτέρυγες του νηματουργείου. Μετά τον πόλεμο στο κτίριο αυτό λειτουργoύσε η ιταλική εταιρεία συσκευών υγραερίου "Ατζίπ Γκάζ".

Το μεγάλο νηματουργείο αναφέρεται από όλους τους ιστορικούς της πειραϊκής βιομηχανίας, τη Χριστίνα Αγριαντώνη στις "Απαρχές της εκβιομηχάνισης", τον Βάσια Τσοκόπουλο στο "Ελληνικό Μάντσεστερ", τη Μαριάνθη Κοτέα στη "Βιομηχανική Ζώνη του Πειραιά" και τη Λήδα Παπαστεφανάκη στο "Εργασία, Τεχνολογία και Φύλο στην Ελληνική Βιομηχανία". Ως σήμερα δεν είχε γίνει η ταύτιση με το συγκεκριμένο ακίνητο, καθώς από το αρχικό κτίριο του 1873, έχουν μείνει μόνο "κρυφά" τμήματα στην πίσω αυλή, πιθανόν τα διώροφα με τις κεραμοσκεπές, τα οποία δεν διακρίνονται εύκολα.

Το βιομηχανικό κτίριο έχει ενταχθεί στη δράση «Δημιουργική Επανάχρηση Δημοτικής Ακίνητης Περιουσίας» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ) και πρόκειται να αποκασταθεί.

Πηγή: Νίκος Μπελαβίλας

Βιβλιογραφία-Πηγές:

Νίκος Μπελαβίλας

Γιώργος Μαυράκης

Όνομα καταγραφέα*: Γιώργος Μαυράκης, Μαριλένα Βακαλοπούλου

Ημερομηνία καταγραφής**: 14/10/2018

* αυτός που εντόπισε/φωτογράφισε/αποδελτίωσε/κλπ.

**ημερομηνία που έγινε η καταγραφή/φωτογράφηση/αποδελτίωση/κλπ.

***οι φωτογραφίες και οι χάρτες συμπληρώνονται εκτός δελτίου και κάτω από αυτό.

Ευχαριστούμε για τη συνεισφορά σας στην καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς