Τρίτη 27 Μαρτίου 2018

Καλτσοβιομηχανία Αντώνιου Μαρκεζίνη στη Μεσαριά Θήρας

Βιομηχανικό Δελτίο Απογραφής - Ομάδα ΒΙ.Δ.Α.
Καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς.
Όνομα: Καλτσοβιομηχανία Αντώνιου Μαρκεζίνη
Είδος:     Βιομηχανία
Αρχική Χρήση: Κλωστοϋφαντουργία/Μεταξουργία
Εξοπλισμός:   Δεν σώζεται
Κατάσταση:   Ερείπιο
Επανάχρηση:  -
Περιοχή: Μεσαριά Θήρας
Πληροφορίες:
Στη διάρκεια του 19ου αιώνα η Μεσαριά ήταν το επίκεντρο της βιομηχανικής ανάπτυξης στη Σαντορίνη –μάλιστα ακόμη υπάρχουν τα ερείπια των παλιών πλεκτηρίων Μαρκεζίνη. Ο Αντώνιος Μαρκεζίνης έφερε το 1889 πρώτος δυο «καλτσομηχανές» στη Μεσαριά, γρήγορα τις πολλαπλασίασε, και το 1912 το εργοστάσιό του εξελίχθηκε γοργά και έγινε προμηθευτής του ελληνικού στρατού. Επίσης, προμήθευσε σε πολλά κορίτσια του νησιού μηχανές για να εργάζονται στα σπίτια τους. Το 1933 ίδρυσε στην Αθήνα ένα μεγάλο εργοστάσιο και κάποια χρόνια μετά έκλεισε εκείνο της Σαντορίνης. Πηγή: http://www.santorini.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=53&Itemid=58&lang=el
Μάλιστα σύμφωνα με τεχνικό δελτίο του 1928 φαίνεται πως ο Αντώνης Μαρκεζίνης επέκτεινε τις εγκαταστάσεις στο κλωστήριο Σαντορίνης με τα εξής μηχανήματα: μια σβούρα, τριών κλωστικών μηχανημάτων 360 ατράκτων, μια πετρελαιομηχανή 70HP, μια ηλεκτρογεννήτρια των 50 XV και 220volt, ενός μηχανήματος συσκευής πακέτων, τεσσάρων κινητήρων των 6XV, έξι των 5XV, τριών των 3XV και 3 των 2XV, όλες των 220volt. Όλα τα μηχανήματα ήταν αγγλικής κατασκευής. http://library.tee.gr/digital/erga/1928/erga_1928_72_652.pdf
Επίσης σε άλλο τεκμήριο διαπιστώνουμε την τοποθέτησης νέων μηχανημάτων: α) ενός υδραυλικού πιεστηρίου, β) μιας συσκευής τυποποιήσεως ανδρικών καλτσών γ) 40 ατμοκίνητες καλτσομηχανές και 4 ραπτομηχανές κατασκευής Couti-Record και δ) μιας πετρελαιομηχανής 50HP και μιας ηλεκτρογεννήτριας των 16XB.
Τέλος, σε ένα τρίτο τεχνικό δελτίο της ίδιας χρονιάς μαθαίνουμε πως ο Μαρκεζίνης εγαθιστά  στο εργοστάσιο πλεκτικής, ένα ξηραντήριο, συστήματος Universal Haas και έναν ηλεκτροκινητήρα συνεχούς ρεύματος 220 βολτ, 2.05 ΧΒ, 1410 στροφών.

Το σαντορινιό βαμβάκι
[…Περιήγηση στο νησί, έκανε και ο Ιάκωβος Ρίζος Ραγκαβής, που όμως φαίνεται να εμπιστεύεται απόλυτα τον σπουδαίο ιατροφιλόσοφο και «άνθρωπο της επιστήμης» (man of science, τον αποκαλούσαν ξένες εφημερίδες της εποχής- Times Ιούνιος 1966) Ιωσήφ Δεκιγάλλα, καθώς αντιγράφει πιστά όλες τις αναφορές του σπουδαίου ιατροφιλόσοφου, που απαρνήθηκε μια μεγάλη καριέρα για να υπηρετήσει το νησί του (ήταν καθολικού δόγματος και οι σπουδές του ήταν λαμπρές, ενώ πολλά φημισμένα πανεπιστήμια τον καλούσαν να διδάξει): «Αι δε γυναίκες υφαίνουσιν εξ επιτοπίου βάμβακος πανία», αντιγράφει πιστά ο Ραγκαβής το 1850. Η πρώτη όμως οικονομοτεχνική αναφορά στο σαντορινιό βαμβάκι, γίνεται το 1849, όταν ο Διευθυντής του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας, Γ.Δ. Κανακάρης σε αναδρομική έκθεση του (κατατέθηκε το 1874), αναφέρει ότι η παραγωγή βάμβακος ήταν 1.500 οκάδες με τιμή 1 δραχμή η οκά (τόσο έκανε και το σουσάμι). Η παραγωγή του βαμβακιού, άρχισε όμως να δημιουργεί και τις προϋποθέσεις για μια ακόμα βιοτεχνία που έφτασε κάποτε σε σπάνια ακμή. Ήταν η καλτσοβιομηχανία ή «περικνημιδιομηχανία», που πρωτο-οργανώθηκε από τον Σπυρίδωνα Μαρκεζίνη που μέσω της «Θηραϊκής Καλτσοβιομηχανίας» εξήγαγε περίπου 15.000 από τα 25.000 ζευγάρια που κατασκευάζονταν στο νησί. Ήταν μάλιστα από τους πρώτους, που συνεργάστηκε με «αυτοαπασχολούμενους βιοτέχνες», καθώς σύμφωνα με τον Κατσίπη, προμήθευε με χειροκίνητες πλεκτομηχανές πολλά κορίτσια από διάφορα χωριά και αγόραζε την παραγωγή τους…] http://unslimmed40.rssing.com/chan-19846152/all_p1.html

Βιβλιογραφία-Πηγές:
Διάλεξη: "Από τη Θήρα στη Santorini" - σπουδαστική ομάδα: Βασιλάκη Πηνελόπη, Αναστασία Βερτεούρη, Άννα Χαζάπη - επιβλέπων καθηγητής: Νίκος Μπελαβίλας  https://issuu.com/tesoulin/docs/apo_ti_thira_sti_santorini

Όνομα καταγραφέα*: Στέφανος Βαμιεδάκης, Μαριλένα Βακαλοπούλου
Ημερομηνία καταγραφής**: 1/3/2016
* αυτός που εντόπισε/φωτογράφισε/αποδελτίωσε/κλπ.
**ημερομηνία που έγινε η καταγραφή/φωτογράφηση/αποδελτίωση/κλπ.
***οι φωτογραφίες και οι χάρτες συμπληρώνονται εκτός δελτίου και κάτω από αυτό.
Ευχαριστούμε για τη συνεισφορά σας στην καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς







































































Κατάλοιπο του εργοστασίου πλεκτικής του Αντ. Μαρκεζίνη που λειτουργούσε στη Μεσαριά Θήρας
φωτό: Στέφανος Βαμιεδάκης_1/3//2016

Η φωτογραφία τραβήχτηκε στις 24 Ιουνίου του 2007 από τον Κλέαρχο Π. Καπούτση
πηγή: 
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Messaria.jpg

Πηγή: Σαντορίνη

Οι δύο πρώτοι καλτσο-Βιομήχανοι της Σαντορίνης
πηγή: http://santonews.com/to-santorinio-vamvaki.html

Φωτογραφία: Σαντορίνη 1971. Μιχ. Αντ Δανέζη. Επιμέλεια Ε.Α.Λιγνου. Αρχείο Φ. Κατσίπη
πηγή: http://santonews.com/to-santorinio-vamvaki.html

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου