Μεταλλεία Λαυρίου

Βιομηχανικό Δελτίο Απογραφής - Ομάδα ΒΙ.Δ.Α. Καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς.

Όνομα: Μεταλλεία Λαυρίου

Είδος:     Βιομηχανία

Αρχική Χρήση: Ορυχείο/Μεταλλείο

Εξοπλισμός:   Σώζεται

Κατάσταση:   Επανάχρηση

Επανάχρηση:  Εκπαιδευτικό ίδρυμα. Πολιτιστική χρήση

Περιοχή: Λαύριο

Πληροφορίες: Τα μεταλλεία του Λαυρίου γνώρισαν ιδιαίτερη άνθηση στην αρχαία εποχή της Αθηναϊκής Δημοκρατίας και λειτούργησαν μέχρι και τον 2ο αιώνα μ.Χ. Το ενδιαφέρον γι'αυτά επανήλθε τη δεκαετία του 1860, όταν ο μεταλλειολόγος Ανδρέας Κορδέλλας, ως εμπειρογνώμονας του ελληνικού κράτος, συνέταξε ειδική έκθεση σχετικά με την επαναλειτουργία των λατομείων. Την ίδια περίοδο ο Ιωάννης Βαπτιστής Σερπιέρης έλαβε γνώση σχετικά με τα μεταλλεύματα του Λαυρίου. Γι'αυτό το λόγο επισκέφθηκε την Ελλάδα όπου ήρθε σε επαφή με τον Ανδρέα Κορδέλλα, ο οποίος και τον έπεισε να αναζητήσει τα απαραίτητα κεφάλαια προκειμένου να εκμεταλλευτεί τα μεταλλεύματα αργυρούχου μολύβδου, αλλά και τα υπολείμματα από τις αρχαίες εκμεταλλεύσεις, όπως ακριβώς έκανε και ο πατέρας του στη Σαρδηνία. Το 1864 ιδρύεται το πρώτο μεταλλουργικό εργοστάσιο με την επωνυμία «Roux - Serpieri - Fressynet C.E.» (1864-1873). Πρώτη, μετά την αρχαιότητα, παραγωγή αργυρούχου θειούχου. Στα 1869 προέκυψε το λαυρεωτικό ζήτημα ή Λαυρεωτικά, νομική διαφορά μεταξύ δημοσίου και εταιρείας για την κυριότητα των «εκβολάδων». Το 1873-74 δημιουργείται η Ελληνική Εταιρία Μεταλλείων Λαυρίου (1873-1917). Εκμετάλλευση των «εκβολάδων και σκωριών», απορριμάτων αρχαίων μεταλλευτικών και μεταλλουργικών εργασιών. Συστήνονται εργοστασιακές μονάδες στη θέση «Εργαστηριάκια» στο παλαιό λιμάνι του Λαυρίου. 1873 Μεταλλεία Καμάριζας (1873-1875). Εκμετάλλευση του υπεδάφους της παραχώρησης της πρώην εταιρείας «Roux - Serpieri - Fressynet C.E.» Το 1875 ιδρύεται η Γαλλική Εταιρεία Μεταλλείων Λαυρίου (ΓΕΜΛ) (1875-1992) Η Γαλλική Εταιρεία αποτέλεσε και την μακροβιότερη μεταλλευτική-μεταλλουργική βιομηχανία της Ελλάδα. Εντατικοποίηση της έρευνας και της εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων. Μεταλλεία Καμάριζας, Πλάκας κ.ά. και ανάπτυξη μεταλλουργικών εγκαταστάσεων στην περιοχή Κυπριανού. Το 1982 δημιουργείται η κρατική ΕΜΜΕΛ με μεταλλουργική δραστηριότητα κυρίως εισαγόμενων μεταλλευμάτων. Στο 1992 το κτιριακό βιομηχανικό συγκρότημα της πρώην Γαλλικής Εταιρείας αγοράζεται, μετά από πολλές και μακράς διάρκειας ενέργειες του Πολυτεχνείου, του Δήμου και της τοπικής κοινωνίας, από το Δημόσιο, για να παραχωρηθεί στο Πολυτεχνείο, προκειμένου να ιδρυθεί το Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο (Τ.Π.Π.Λ.). Στόχος η διαφύλαξη και ανάδειξη της βιομηχανικής και τεχνολογικής κληρονομιάς, η προστασία του περιβάλλοντος, η προσέλκυση εταιρειών, σύγχρονων και υψηλών τεχνολογιών φιλικών στο περιβάλλον. Στους στόχους επίσης συγκαταλέγεται και η ίδρυση και λειτουργία στο χώρο του ΤΠΠΛ Μουσείο Μεταλλείας-Μεταλλουργίας για την υλοποίηση του οποίου, έχει ήδη συναφθεί σύμβαση μεταξύ Υπουργείου Πολιτισμού της Περιφέρειας Αττικής και του ΕΜΠ. Το συγκρότημα των 40 βιομηχανικών κτιρίων της Γαλλικής Εταιρείας που συντηρήθηκαν ή που προγραμματίζονται να συντηρηθούν, εκτείνονται σε μία έκταση 250 στρεμμάτων στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο (Τ.Π.Π.Λ.). Δεσπόζουν τα κλιμακωτά μεγαλοπρεπή και εμβληματικά υψηλά κτίρια του υδρομηχανικού εμπλουτισμού «μεταλλοπλύσιο».

Βιβλιογραφία-Πηγές: Εντυπώσεις από ένα οδοιπορικό στο αρχαίο και νεότερο μεταλλευτικό Λαύριο. Του Δ. Μπίτζιο Μεταλλεία Λαυρίου Το Λαυρεωτικό Ζήτημα http://www.ltp.ntua.gr/home Ορυκτός Πλούτος kokkinosfakelos.blogspot Η εργασία στα μεταλλεία Λαυρίου στο Πολιτιστικό Ιδρυμα Ομίλου Πειραιώς  Επιτροπές Αγώνα Φιλοσοφικής. 902.gr

Όνομα καταγραφέα*: Μαριλένα Βακαλοπούλου

Ημερομηνία καταγραφής**: 9/12/2017

* αυτός που εντόπισε/φωτογράφισε/αποδελτίωσε/κλπ. **ημερομηνία που έγινε η καταγραφή/φωτογράφηση/αποδελτίωση/κλπ. ***οι φωτογραφίες και οι χάρτες συμπληρώνονται εκτός δελτίου και κάτω από αυτό. Ευχαριστούμε για τη συνεισφορά σας στην καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς

Πηγή: kokkinosfakelos.blogspot

Άποψη των μεταλλείων στο Λαύριο. 1890

Έκδοση: MAHAFFY, John Pentland. Greek Pictures, drawn by Pen and Pencil, by J. P. Mahaffy, M.A., D.D. Fellow of Trinity College, Dublin, author of ‘Social Life in Greece,’ ‘Greek Life and Thought,’ ‘Rambles and Studies in Greece,’ etc., Λονδίνο, The Religious Tract Society, 1890. Βιβλιοθήκη Μουσείου Μπενάκη

Μεταλλοπλύσιο της Γαλλικής Εταιρείας στον Κυπριανό στο Λαύριο
Πηγή: Επιτροπές Αγώνα Φιλοσοφικής. 902.gr

Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ