Σάββατο 25 Απριλίου 2020

Μεταλλεία Νικία (ΕΜΛ), Σπηλιαζέζας, και Βρωμοπουσίου

Βιομηχανικό Δελτίο Απογραφής - Ομάδα ΒΙ.Δ.Α.

Καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς.

Όνομα: Μεταλλεία Νικία (ΕΜΛ), Σπηλιαζέζας, και Βρωμοπουσίου

Είδος: Εξορυκτική δραστηριότητα

Αρχική Χρήση: Μεταλλείο

Εξοπλισμός: Δεν Σώζεται

Κατάσταση: Ερείπιο

Επανάχρηση: -

Περιοχή: ΣΠΗΛΙΑΖΕΖΑ, ΠΟΡΤΟ ΕΝΝΙΑ, ΒΡΩΜΟΠΟΥΣΙ ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ

Πληροφορίες:

Η Εταιρεία Μεταλλουργείων Λαυρείου (ΕΜΛ) αγόρασε τα Μεταλλεία της Εταιρείας «Νικίας» βορείως του Λαυρίου, στο Δασκαλειό, και της Εταιρείας «Λαυρεωτικός Όλυμπος»(1887), που κατείχε τις παραχωρήσεις στο Αρί και τις νότιες παραχωρήσεις στο Σούνιο και στο Λιμάνι Πασά (ή Πασαλιμάνι). Από αυτές η ΕΜΛ παρήγε αιματίτη (με το εμπορικό όνομα «Νικίας») και εξήγε σιδηρομεταλλεύματα είτε ωμά, είτε μετά από φρύξη του μαγγανιομιγούς σιδηρίτη (ανθρακώματος, spathique κατά τον Κορδέλλα). Αυτά περιείχαν κατά μέσον όρο 34%σίδηρο, 17% μαγγάνιο, 5% πυριτικό οξύ και 0.03% φώσφορο, ήταν δηλ. πολύ καθαρά, φτωχά σε φωσφόρο. Εκτός αυτών παρήγε και μαγγανιομιγή σιδηρομολυβδούχα, φτωχά μεταλλεύματα, με 7% μόλυβδο και 2000 γραμμάρια αργύρου ανά τόνο μολύβδου, καθώς και σιδηρομιγή γαληνίτη με 20-30% μόλυβδο που προορίζονταν για τήξη προς παραγωγήν μολύβδου. Αλλά πέραν αυτών που παρήγε η ίδια, προμηθεύονταν σιδηρομιγή μεταλλεύματα μολύβδου από άλλες εταιρείες για να τα χρησιμοποιήσει ως συλλιπάσματα. Το 1902, που γράφει ο Κορδέλλας την έκθεσή του, έχουν εξαντληθεί σχεδόν πλήρως οι εκβολάδες και οι σκωρίες των αρχαίων και η σπουδαιότερη δραστηριότητα της ΕΜΛ είναι πλέον η εκμετάλλευση σιδηρομαγγανιούχων μεταλλευμάτων από τα Μεταλλεία του «Νικίου» και του «Λαυρεωτικού Ολύμπου».
Η Γαλλική Εταιρεία Μεταλλείων Λαυρείου (ΓΕΜΛ), αφού συνεστήθη το 1875, αγόρασε πολλά Μεταλλεία και μεταξύ αυτών τα Μεταλλεία της Εταιρείας «ο Περικλής» το 1879, με πολύ μεγάλη έκταση από την Καμάριζα ως την Πλάκα και από εκεί ως τη Διψέλιζα. Η περιοχή της Διψέλιζας περιείχε μεγάλα κοιτάσματα μολύβδου και ψευδαργύρου, αλλά κυρίως μαγγανιούχα σιδηρομεταλλεύματα. Κατά τον Γούναρη, η πύρωση των χονδρών κλασμάτων γίνονταν σε φρεατοειδείς καμίνους και η πύρωση των λεπτών κλασμάτων σε καμίνους τύπου Pelatan, λικνιζομένης εσχάρας. Δύο φρεατώδεις κάμινοι ήταν εγκατεστημένες στην Πλάκα και μία στο Δασκαλειό. Στον Κυπριανό (σήμερα Τεχνολογικό πάρκο ΕΜΠ) υπήρχαν δέκα κάμινοι τύπου Pelatan παραγωγής πέντε τόνων ημερησίως. Η Γαλλική Εταιρεία των Μεταλλείων Σουνίου ιδρύθηκε το 1875 και είχε δύο γεωγραφικώς απομακρυσμένα μεταλλεία μολύβδου, μαγγανίου και ψευδαργύρου, των οποίων η εκμετάλλευση γίνονταν από μεγάλους εργολάβους, στους οποίους είχε εκμισθώσει τα δικαιώματά της. Η παραχώρηση του Σουνίου, συνόρευε με τα μεταλλεία του Λαυρεωτικού Ολύμπου. Η δεύτερη παραχώρηση στο Βρωμοπούσι, πιο συγκεκριμένα στην Θρακιγκέρα, παρήγε πλούσιους μαγγανιομιγείς υδραιματίτες με διάσπαρτο γαληνίτη. Τα μαγγανιομιγή μεταλλεύματα εξάγονταν, ενώ τα μολυβδούχα πωλούνταν με μεγάλο κέρδος στην ΕΜΛ. Η Γαλλική Εταιρεία «Σέριφος- Σπηλιαζέζα». Η παραχώρηση αυτή βρίσκονταν βορείως του Βρωμοπουσίου και περιείχε πλούσιες κοίτες από μαγγανιομιγείς υδραιματίτες με γαληνίτη. Οι μαγγανιοσιδηρίτες του Βρωμοπουσίου, της Σπηλιαζέζας και του Νικίου υποβάλλονταν σε πύρωση στις πολυπληθείς φρεατοειδείς καμίνους που ήταν εγκατεστημένες στο Βιέθι (Βιγκέθιον κατά Κορδέλλα) και στο Αυλάκι, κοντά στο λιμάνι Δάστενα.
Πηγή : Γ.Δ. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, "Οι φρεατοειδείς κάμινοι της Δάρδέζας και ηεκμετάλλευση των μαγγανιούχωνσιδηρομεταλλευμάτων της Λαυρεωτικήςκατά το τέλος του 19ου και τις αρχές του20ου αιώνα", περιοδικό ΟΡΥΚΤΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ, Απρ-ιουν 2012

Βιβλιογραφία-Πηγές:
Γ.Δ. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, "Οι φρεατοειδείς κάμινοι της Δάρδέζας και ηεκμετάλλευση των μαγγανιούχωνσιδηρομεταλλευμάτων της Λαυρεωτικήςκατά το τέλος του 19ου και τις αρχές του20ου αιώνα", περιοδικό ΟΡΥΚΤΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ, Απρ-ιουν 2012