Βιοτεχνία Ελληνικών Μαντηλιών ΒΕΜ Ο.Ε. (Καλεμκερείο Αθηνών)

Βιομηχανικό Δελτίο Απογραφής - Ομάδα ΒΙ.Δ.Α. Καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς.

Όνομα:  Βιοτεχνία Ελληνικών Μαντηλιών ΒΕΜ Ο.Ε. (Καλεμκερείο Αθηνών)

Είδος:     Βιοτεχνία

Αρχική Χρήση: Κλωστοϋφαντουργία/Μεταξουργία

Εξοπλισμός:   Σώζεται

Κατάσταση:   Εγκαταλελειμμένο

Επανάχρηση:  -

Περιοχή: Πλαταιών 38, Μεταξουργείο Αθηνών

Η «Βιοτεχνία Ελληνικών Μαντηλιών ΒΕΜ Ο.Ε.» ιδιοκτησίας Δημ. Οικονομόπουλου– Πόπη Φωτοπούλου, κατασκεύαζε τα παραδοσιακά μαντήλια κεφαλής για όλες τις περιοχές της Ηπειρωτικής και Νησιωτικής Ελλάδας, αλλά και «των καλογραίων», που τροφοδοτούσαν όλα τα μοναστήρια της χώρας.  Άρχισε τη λειτουργία του στη Σύρο όταν ο Ηρακλής Οικονομόπουλος μαζί με τα τέσσερα αδέλφια του ξεκίνησε τη λειτουργία του Καλεμκερείου, ενός εργαστηρίου παραδοσιακής τυποβαφικής τέχνης για γυναικεία και ζωγραφισμένα στο χέρι μαντήλια. Μεταφέρθηκε το 1895 στην οδό Πλαταιών 38, στον Κεραμεικό και λειτούργησε εκεί μέχρι το 1997, διατηρώντας την παραδοσιακή διαδικασία, με μόνη αλλαγή, το πέρασμα από τα ξύλινα καλούπια και τις σφραγίδες -φτιαγμένες από ξύλο φλαμουριάς, στη μεταξοτυπία. Την περίοδο 1935-1940 με προτροπή της Δόρας Στράτου, ο σχεδιαστής Γιάννης Τσαρούχης δημιούργησε 12 σχέδια με ελληνική θεματολογία, με εξαίρετα αποτελέσματα, που αύξησαν σημαντικά την παραγωγή του εργαστηρίου. Τελικά με την απόσυρση λόγω ηλικίας και του τελευταίου απόγονου, εξαγοράστηκε το 1998 από την ΚΕΔ, έπειτα από εισήγηση της Διεύθυνσης Λαϊκού Πολιτισμού του Υπουργείου πολιτισμού (ΥΠΠΟ). Το ακίνητο είχε ήδη χαρακτηριστεί το 1995 ως ιστορικό διατηρητέο Μνημείο, μαζί με το μηχανολογικό εξοπλισμό, τα ξυλόγλυπτα (μήτρες) και τελάρα Μεταξοτυπίας. Εξαγοράστηκε το 2002 από το ΥΠΠΟ, με σκοπό την αξιοποίηση του τυποβαφικού εργαστηρίου για μουσειακούς –και ευρύτερα πολιτιστικούς – σκοπούς, και την ένταξή του στο Δίκτυο Μουσείων του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης, γεγονός που μέχρι σήμερα δεν έχει πραγματοποιηθεί και ο εξοπλισμός του εργαστηρίου βρίσκεται παροπλισμένος στις αποθήκες του.

Βιβλιογραφία-Πηγές: Το τελευταίο παραδοσιακό μαντηλάδικο των Βαλκανίων μουχλιάζει από αδιαφορία,  Ελ. Σκιαδά,  Το τελευταίο «Καλεμκερείο» στο Μεταξουργείο, εφημ. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΛΥΚΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ > Ενδύματα > Βιοτεχνία Ελληνικών Μαντηλιών Οικονομόπουλου

Όνομα καταγραφέα*: Μαρία Δανιήλ

Ημερομηνία καταγραφής**: 28-10-2019

* αυτός που εντόπισε/φωτογράφισε/αποδελτίωσε/κλπ. **ημερομηνία που έγινε η καταγραφή/φωτογράφηση/αποδελτίωση/κλπ. ***οι φωτογραφίες και οι χάρτες συμπληρώνονται εκτός δελτίου και κάτω από αυτό. Ευχαριστούμε για τη συνεισφορά σας στην καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς

Εικ.1, Η βιοτεχνία Ελληνικών Μαντηλιών ΒΕΜ Ο.Ε., στην οδό Πλαταιών 38. 
Πηγή: Googlemaps

Εικ.2 Η βιοτεχνία Ελληνικών Μαντηλιών ΒΕΜ Ο.Ε., στην οδό Πλαταιών 38.
Πηγή: Ομάδα ΑΣΤΥ

Εικ.3, Δείγμα από μαντήλι της βιοτεχνίας Ελληνικών Μαντηλιών ΒΕΜ Ο.Ε.

Πηγή: ΛΥΚΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ > Ενδύματα > Βιοτεχνία Ελληνικών Μαντηλιών Οικονομόπουλου