Βιομηχανικό Δελτίο Απογραφής - Ομάδα ΒΙ.Δ.Α.
Καταγραφή της
ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς.
|
Όνομα: ΚΑΠΝΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ Μ. Καραθανάσης και Σία (Μ. C. Carathanassis
& Co)
|
Είδος:
|
Αρχική Χρήση:
|
Εξοπλισμός:
|
Κατάσταση:
|
Επανάχρηση:
|
Περιοχή: Βαθύ
Σάμος
|
Πληροφορίες:
Οι αδελφοί Μανώλης και Σταμάτης Καραθανάσης, με
την ίδρυση της εταιρείας τους Μ. Καραθανάσης και Σία (Μ. C.
Carathanassis & Co), δημιούργησαν
έναν από τους σημαντικότερους καπνεμπορικούς οίκους της Σάμου και διακρίθηκαν
στον τομέα της παραγωγής τσιγάρων. Η εξάπλωση της επιχειρηματικής
δραστηριότητας της εταιρείας σε διάφορα μέρη του κόσμου, η απήχηση που είχαν
τα προϊόντα τους σε ευρωπαϊκούς διπλωματικούς κύκλους, η εμπορική
αλληλογραφία τόσο με ξένους όσο και με έλληνες εμπλεκόμενους (προμηθευτές,
παραγγελιοδόχους, μεσάζοντες, πελάτες, τράπεζες, κ.λ.π.), αλλά και η συμβολή
των συγγενικών δικτύων, παρέχουν στοιχεία για την ανάπτυξη της σαμιακής
οικονομίας στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, απαραίτητα για τη
διερεύνηση της συμμετοχής των καπνεργοστασίων σε αυτή την ανάπτυξη.
Οι αφοί Καραθανάση χτίζουν τον οίκο τους κοντά στη
θάλασσα του λιμανιού στο Βαθύ. Στο ισόγειο είναι τα γραφεία της επιχείρησης
και ο χώρος –το σαλόνι– όπου
φτιάχνονται τα τσιγάρα και γεμίζονται τα κουτιά. Στους επάνω δύο ορόφους
είναι οι κατοικίες των δύο οικογενειών κάθετα μοιρασμένες, και στον απέναντι
χώρο οι αποθήκες τους, στη
διεύθυνση 25ης Μαρτίου, λίγο πιο πάνω από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, τη
Μητρόπολη του νησιού, ενώ ένα δρόμο
πιο πίσω υπήρχε το εργοστάσιο.
Η επιχείρησή τους φαίνεται να λειτούργησε μέχρι το
1943, οπότε και ακολούθησαν η καταστροφή του εργοστασίου τους από τους
γερμανικούς βομβαρδισμούς στην περιοχή, η μετεγκατάσταση και επαναλειτουργία
για μικρό χρονικό διάστημα μέχρι το οριστικό κλείσιμο λίγα χρόνια μετά (1949).
|
Βιβλιογραφία-Πηγές:
Γιώργος Διακογιάννης, «Καπνεργοστάσια και η συμμετοχή τους στην
οικονομική ζωή του δήμου Σαμίων», στο Πρακτικά
Συνεδρίου. Η πόλη της Σάμου. Φυσιογνωμία και εξέλιξη, (Αθήνα: Δήμος
Σαμίων, Γ.Α.Κ. - Αρχεία Σάμου 1998), 325.
Γ[ιώργος]
Β[ακιρτζής], «Εθνικοί παράγοντες. Η βιομηχανία των σιγαρέττων εν Σάμω», Αιγαίον, [εν Λιμένι Βαθέος Σάμου], 20
Μαίου 1914, τχ. 91.
Μάνος Χαριτάτος και Πηνελόπη Γιακουμάκη, Η ιστορία του ελληνικού τσιγάρου
(Αθήνα: ΕΛΙΑ, 1998).
Αρχείο ΕΛΙΑ
Θεσσαλονίκης, αρ. comp. 556, Καραθανάση Αφοί, υπεύθυνος Γ. Κουμαρίδης.
[Θρασύβουλος Μ. Μάλης], «Βιομηχανία σιγαρέττων εν Σάμω. Μανουήλ Χ.
Καραθανάσης», Ημερολόγιον του Αιγαίου (Εν Σάμω, Εκ του
Ηγεμονικού Τυπογραφείου, 1906), 275-277.
Αρχείο
Πνευματικού Ιδρύματος Σάμου «Νικόλαος Δημητρίου», υπεύθυνη Κτίστου Ματρώνα,
πρόεδρος του ιδρύματος (ημερομηνία πρόσβασης 29/08/2018).
Νίκος Ε. Καραγιαννακίδης, «Στοιχεία για την παραγωγή, πώληση,
μεταποίηση και εξαγωγή καπνών από το Καρλόβασι στα χρόνια μετά το
μεσοπολεμικό «κραχ» (1934-1940), μέσα από τις σελίδες του περιοδικού Δελτίον Καπνού», στο Πρακτικά Συνεδρίου, Καρλόβασι Σάμου. Ένα νησιωτικό, εμπορικό
και βιομηχανικό κέντρο στο ανατολικό Αιγαίο, (Αθήνα: Γενικά Αρχεία του
Κράτους – Αρχεία Νομού Σάμου, 2007), 252.
«Τεργέστη»,
στο Έκθεσις. Τα ελληνικά καπνά εν τη ευρωπαϊκή καπναγορά, (Εν
Αθήναις: Εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, 1930), 55-56.
Μανώλης Γιαννούτσος, «Μικρασιάτες πρόσφυγες στη Σάμο (1022-1940):
Κοινωνική ένταξη, οικονομική δραστηριότητα, πολιτική συμπεριφορά»
(Διδακτορική διατριβή, Πανεπιστήμιο Κρήτης, 2016), 116-117.
«Το μονοπώλιον
των καπνών εις την Νέαν Ελλάδα», εφ. Αιγαίον,
(Εν Λιμένι Βαθέος Σάμου: 10 Μαρτίου 1914), τχ. 82.
Γ[ιώργος]
Β[ακιρτζής], «Εθνικοί παράγοντες. Η βιομηχανία των σιγαρέττων εν Σάμω», εφ. Αιγαίον, (Εν Λιμένι Βαθέος Σάμου: 20
Μαίου 1914), τχ. 91.
[Ελένη
Σ. Σβορώνου], «Εκλίπουσαι Φυσιογνωμίαι. Σταμάτιος Χ. Καραθανάσης», Μικρασιατικόν Ημερολόγιον του έτους 1918,
τ. 12ος, (Εν Σάμω: Τυπογραφείον Μικρασιατικού Ελένης Σ. Σβορώνου 1918) 104.
ΓΑΚ Σάμου, Aρχείο ΑΒΕ 167, ΑΕΕ ΙΔΙΩΤ-15, 1900-1948,
υπεύθυνοι Αγγελική Χατζημιχάλη, Χρίστος Λάνδρος.
|
Όνομα καταγραφέα*: Χρυσούλα Αναγνωστοπούλου, Δημήτρης Ντούκας
|
Ημερομηνία καταγραφής**: 17/03/2019 ,
07/09/2019
|
* αυτός που
εντόπισε/φωτογράφισε/αποδελτίωσε/κλπ.
**ημερομηνία που έγινε η
καταγραφή/φωτογράφηση/αποδελτίωση/κλπ.
***οι φωτογραφίες και οι χάρτες
συμπληρώνονται εκτός δελτίου και κάτω από αυτό.
|
 |
Εικόνα 1
Διαφημιστική αφίσα
|
 |
Εικόνα 2
Μανουήλ Χ. Καραθανάσης
|
 |
Εικόνα 3
Σταμάτιος Χ. Καραθανάσης
|
 |
Εικόνα 4
Βαθύ Σάμου, 1910
|
 |
Εικόνα 5
Κασετίνες, Σιγαρόχαρτα
|
 |
Εικόνα 6
Διαφήμιση
|
 |
Εικόνα 7
Το κτίριο της σιγαροβιομηχανίας των αδελφών Καραθανάση
|
 |
Εικόνα 8
Το κτίριο της σιγαροβιομηχανίας των αδελφών Καραθανάση
Από το αρχείο του Πνευματικού Ιδρύματος Σάμου «Νικόλαος Δημητρίου», με υπεύθυνη την κ. Κτίστου Ματρώνα και χρονολογείται από ότι φαίνεται στη λεζάντα από το 1935.απόσπασμα από το σχέδιο πόλεως)
|
 |
| φωτογραφικό αρχείο κου Δ.Ντούκα 07-09-2019 |
 |
| φωτογραφικό αρχείο κου Δ.Ντούκα 07-09-2019 |
 | |
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου