Αγγειοπλαστική εταιρία "Κεραμεικός"

Βιομηχανικό Δελτίο Απογραφής - Ομάδα ΒΙ.Δ.Α. Καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς.

Όνομα:  Αγγειοπλαστική εταιρία "Κεραμεικός"

Είδος:     Βιομηχανία

Αρχική Χρήση: Αγγειοπλαστική βιομηχανία

Εξοπλισμός:   Δεν σώζεται

Κατάσταση:   Διασώζεται μερικώς

Επανάχρηση:  Εγκαταστάσεις ΕΛΑΙΣ

Περιοχή: Ν. Φάληρο Αθηνών

Η ανώνυμος αγγειοπλαστική εταιρία "Κεραμεικός" ιδρύθηκε το 1909 στο Ν. Φάληρο, με την επωνυμία «Α. Σταυρουλόπουλος και Σια», από ομάδα προοδευτικών, για την εποχή επιχειρηματιών, γνωστών ως ¨ο κύκλος της Ζυρίχης¨. Το 1910 η επιχείρηση μετατρέπεται σε ανώνυμη εταιρεία με δραστηριότητα στην αγγειοπλαστική εν γένει. Μετά τους Βαλκανικούς πολέμους αποφασίζει, εκτός από τη βιομηχανική της παραγωγή, να ασχοληθεί και με τα χειροποίητα κεραμουργήματα. Είναι η περίοδος άνθισης της εταιρείας, η οποία με την καθοδήγηση του Ν. Κανελλόπουλου και τη συνδρομή αξιόλογων καλλιτεχνών ελλήνων και του εξωτερικού, καταφέρνει να παρουσιάσει καλλιτεχνική κεραμική τη δεκαετία του 1920. Τα έργα ξεφεύγουν από τη σύνορα της διακόσμησης και αγγίζουν πολλές φορές τα όρια της τέχνης. Την παραγωγή ενισχύουν, μετά την Μικρασιατική καταστροφή του 1922, προσφυγοπούλες από την Κιουτάχεια της Μ. Ασίας, δημιουργώντας ένα νέο ανατολίτικο ρυθμό. Το 1930 προσλαμβάνεται ως καλλιτεχνικός διευθυντής ο Πάνος Βαλσαμάκης που είχε σπουδάσει στο Παρίσι κεραμική και ζωγραφική. Η περίοδος Βαλσαμάκη (1930-1942) θεωρείται η καλύτερη καλλιτεχνική περίοδος του "Κεραμεικού". Από το 1942 ως το 1946 το εργοστάσιο σταματά την παραγωγή του, καθώς επιτάσσεται από τους Γερμανούς, ενώ ξαναρχίζει την παραγωγή το 1947. Ο «Κεραμεικός» άρχισε να αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα με την εξέλιξη της τεχνολογίας και την εισαγωγή του πλαστικού και του αλουμινίου που αντικατέστησαν τα είδη κεραμικής στην καθημερινότητά μας. Το τελειωτικό χτύπημα ήρθε με το σεισμό του 1981, όταν ένα μεγάλο τμήμα της παραγωγής καταστράφηκε, με αποτέλεσμα το κλείσιμο του εργοστασίου το 1985. Σήμερα το μεγαλύτερο μέρος των εγκαταστάσεων ανήκει στην ελαιουργία ΕΛΑΪΣ, η οποία αποκατέστησε το κτήριο διοίκησης της εταιρείας και τον περίβολο με τα διακοσμητικά ψηφιδωτά.  Ο υπόλοιπος χώρος στεγάζει υπεραγορά τροφίμων.

Βιβλιογραφία-Πηγές: ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ Α.Α.Ε. ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ "ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ" (1909) ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ¨ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ¨, Φωτ. Γ. Μαυράκη  Ψηφίδες της μνήμης, Ντ. Κόγιας 2002, ΔΙΚΤΥΟ ΝΕΩΤΕΡΗΣ ΚΕΡΑΜΕΙΚΗΣ Επιστολή της εταιρείας προς τον Ελ.Βενιζέλο για οικονομική βοήθεια, 25-06-1929, αρχείο Εθνικο Ιδρυμα Ερευνών & Μελετών "Ελ.Βενιζέλος", ψηφιακό αρχείο

Όνομα καταγραφέα*: Μαρία Δανιήλ

Ημερομηνία καταγραφής**: 22-9-2019

* αυτός που εντόπισε/φωτογράφισε/αποδελτίωσε/κλπ. **ημερομηνία που έγινε η καταγραφή/φωτογράφηση/αποδελτίωση/κλπ. ***οι φωτογραφίες και οι χάρτες συμπληρώνονται εκτός δελτίου και κάτω από αυτό. Ευχαριστούμε για τη συνεισφορά σας στην καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς

Εικ.1, Η Αγγειοπλαστική εταιρία "Κεραμεικός", τη δεκαετία του 1930. 
Φωτ. αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ

Εικ.2, Η Αγγειοπλαστική εταιρία "Κεραμεικός", τη δεκαετία του 1930. 

Φωτ. αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ

Εικ.3, Η Αγγειοπλαστική εταιρία "Κεραμεικός", τη δεκαετία του 1930. 
Φωτ. αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ

Εικ.4, Η Αγγειοπλαστική εταιρία "Κεραμεικός", τη δεκαετία του 1930. 
Φωτ. αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ

Εικ.5, Διακοσμητικά  ψηφιδωτά στον περίβολο του εργοστασίου, 2019.
Φωτ. αρχείο Ηρ. Φασουράκη

Εικ.6, Διακοσμητική ψηφιδωτή παράσταση στον περίβολο του εργοστασίου, 2019.
Φωτ. αρχείο Ηρ. Φασουράκη

Εικ. 7,8,9, ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ, 7 ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 2002