ΒΙ.Δ.Α. - ΒΙομηχανικά Δελτία Απογραφής: ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΠΩΛΗΣΕΩΣ ΟΠΩΡΩΝ ΛΕΧΩΝΙΩΝ - ΚΑΡΑΜΠΑΣΙΟΥ (Σ.Π.Ο.Λ.Κ.) / ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΛΕΧΩΝΙΩΝ

Σάββατο 16 Φεβρουαρίου 2019

ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΠΩΛΗΣΕΩΣ ΟΠΩΡΩΝ ΛΕΧΩΝΙΩΝ - ΚΑΡΑΜΠΑΣΙΟΥ (Σ.Π.Ο.Λ.Κ.) / ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΛΕΧΩΝΙΩΝ

Βιομηχανικό Δελτίο Απογραφής - Ομάδα ΒΙ.Δ.Α.

Καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς.

Όνομα: ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΠΩΛΗΣΕΩΣ ΟΠΩΡΩΝ ΛΕΧΩΝΙΩΝ - ΚΑΡΑΜΠΑΣΙΟΥ (Σ.Π.Ο.Λ.Κ.) / ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΛΕΧΩΝΙΩΝ

Είδος: Προβιομηχανικό

Αρχική Χρήση: Βιομηχανία τροφίμων

Εξοπλισμός: Δεν σώζεται

Κατάσταση: Εγκαταλελειμμένο

Επανάχρηση: -

Περιοχή: ΛΕΧΩΝΙΑ

Πληροφορίες:

Αρχικά ήταν υδρόμυλος (στα κτίρια της ρεματιάς) ο Μπας μύλος του αγιολαυρεντίτη Νικολάου Μυλιώνη και μετά του Αποστόλου Κοκοσλή της γνωστής οικογένειας. Στα 1916 αγοράστηκε από τον ΣΠΟΛΚ και μετά βγήκε σε πλειστηριασμό. Στα 1932 αγοράστηκε από το Γεώργ. Δημόπουλο (παρακάτω λινκ). Τώρα τα ερείπια κι ο χώρος είναι των απογόνων της ίδιας οικογένειας

Στα 1915 και με αφορμή το Νόμο 602/1915 του Βενιζέλου «Περί συνεταιρισμών», στα Άνω Λεχώνια, κάποιοι άνθρωποι-παραγωγοί, που είχαν στο νου τους την πρόοδο και την οικονομική ανάπτυξη του χωριού και της ευρύτερης περιοχής, οργανώθηκαν και δημιούργησαν τον συνεταιρισμό ΣΠΟΛΚ.
Όμως φαίνεται από το δημοσίευμα της αθηναϊκής εφημερίδας ΑΛΗΘΕΙΑ της 31-8-1908,πως προϋπήρχε η ιδέα:
«Εσχάτως ο θερμουργός δήμαρχός των κ. Ν. Παπαποστόλου, [...] συνέλαβε το μεγαλουργόν σχέδιον να ιδρύση, βιομηχανίαν προς κατασκευήν ζαχαροπήκτων οπωρών με κέντρον τα Λεχώνια.

Η ρηξηκέλευτος ιδέα ανεβλήθη όμως ένεκα των πάντοτε αναφαινομένων ατύχως εις τας περιστάσεις ταύτας εμποδίων.»

Έτσι με Νόμο ΦΕΚ 30/18-3-1917 ξεκίνησε τις εργασίες του ο παραγωγικός συνεταιρισμός.
Η ακριβής ονομασία του ήταν: "Συνεταιρισμός Πωλήσεως οπωρών Λεχωνίων Καραμπασίου Συν-Π-Ε" (Περιορισμένης Ευθύνης).
Η μερίδα έιχε τιμή 40δρχ και τα συνεταιρισμένα μέλη ήταν αρχικά 98 στις 17-9-1915 που εγκρίθηκε η δημιουργία του ΣΠΟΛΚ.

Ήταν ένα πρότυπο για την περιοχή και όλη την Ελλάδα, αφού τα προϊόντα που παρήγαγαν οι γεωργοί της περιοχής και ειδικά οι Λεχωνίτες (Άνω & Κάτω) κι οι Καραμπασιώτες (Αγιοβλασίτες), τα διακινούσε σε μεγάλο βαθμό ο συνεταιρισμός τους, με την επεξεργασία και στη συνέχεια το εμπόριο, εντός και εκτός Ελλάδος και κυρίως στην Αίγυπτο.

Πηγή : ΟΙ ΠΑΛΙΟΤΕΡΟΙ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ

Στα 1932 αγοράστηκε από το Γεώργ. Δημόπουλο Επιστρέφοντας στα Λεχώνια αγόρασε το κτιριακό συγκρότημα του ΣΠΟΛΚ (ΕΔΩ) από την Εθνική Τράπεζα που το είχε κατασχέσει, αφού ο συνεταιρισμός είχε πτωχεύσει, στα 1934. Τότε αγόρασε και τη γύρω περιοχή, όπου πάνω απ’ το εργοστάσιο έχτισε το υπάρχον και σήμερα πέτρινο σπίτι του, σε σχέδια του βολιώτη αρχιτέκτονα μηχανικού Μήτσου Κασσιόπουλου, με μαστόρους τους λεχωνίτες Παναγιώτη-πατέρα και Θόδωρο-γιο Ζουμπούλη. (Ο τελευταίος ήταν και ψάλτης στα Λεχώνια) . Σ’ αυτό το σπίτι έπεσε και η πρώτη τσιμεντένια «ταράτσα» στα Άνω Λεχώνια!

Βέβαια την ίδια εποχή μπορούσε να αγοράσει πολλά ακίνητα ή κτήματα στο Βόλο και τα Λεχώνια. Αυτός προτίμησε να επενδύσει πολλές χιλιάδες χρυσές λίρες δραχμοποιώντας τες (2.000.000 δραχμές) δημιουργώντας στα ήδη υπάρχοντα κτίρια:

α) εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής και δίκτυο διανομής ρεύματος στα Άνω Λεχώνια,

β) αλευρόμυλο, γ) λαναριστήριο, δ) παγοποιείο και ε) τον κινηματογράφο«ΦΡΥΝΗ» (ΕΔΩ).

Τα κτίρια τα ανακαίνισε και εκποίησε κάποια υλικά από τον παλιό Συνεταιρισμό, όπως τον τεράστιο λέβητα και τα άλλα μπακιρένια καζάνια. (Η μεταφορά του τεράστιου ατμολέβητα στο εργοστάσιο του ΣΠΟΛΚ, με τότε πρόεδρο το Γεωργ. Λιβανό, έγινε με δημοτικό οδοστρωτήρα τον Απρίλιο του 1924! Αυτόν τον πούλησε 1000000 δρχ ο Δημόπουλος.)

Το μεγάλο όμως για τότε έργο που έκανε, ήταν η υδρομάστευση των πηγών με μικρό φράγμα του ποταμού Κουφάλας, στην περιοχή Τζοάνη.

Επίσης το συνοδό έργο, ο τσιμεντένιος χτιστός αγωγός μεταφοράς του νερού ως το εργοστάσιο, που περνά από τη δυσπρόσιτη περιοχή του Παλιόκαστρου και από το ναΐδριο των Αγίων Αναργύρων. Ο ίδιος υδραύλακας ως τα σήμερα χρησιμοποιείται για την άρδευση του μεγαλύτερου μέρους των αγροκτημάτων των Άνω Λεχωνίων.

Εκεί στα κτίρια της ρεματιάς όπου παλιά υπήρχε ο Μπας μύλος του Νικολάου Μυλιώνη και μετά του Αποστόλου Κοκοσλή, ακριβώς δίπλα τους, κάθε Πρωτομαγιά (ΕΔΩ)μαζεύονταν Λεχωνίτες και Βολιώτες γλεντώντας, δημιουργήθηκε για πολλά χρονιά μια επιχείρηση πρωτοποριακή για το χωριό. Για πολλά χρόνια ο μύλος Δημόπουλου άλεθε τα στάρια που έφερναν οι χωρικοί απ’ τον κάμπο. Στην περίοδο της Κατοχής, πάλι άλεθε τα λιγοστά δημητριακά της περιοχής ή αυτά που προέρχονταν από ανταλλαγή με λάδια.
Ο χώρος του εργοστασίου κατά την περίοδο της Κατοχής, χρησιμοποιήθηκε ως αίθουσα συνεδρίασης της ΕΠΟΝ με πρόεδρο τη γνωστή Αθηνά Καλαμακιώτου. (ΕΔΩ) Βέβαια ο Δημόπουλος δεν είχε κάποια σχέση μ’ αυτό και με τις αντιστασιακές οργανώσεις κι είναι άγνωστο πώς και γιατί παραχώρησε το χώρο του.

Τη δεκαετία του ‘30 ξεκίνησε και η παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος με υδροστρόβιλους. Το ρεύμα το διέθετε στα σπίτια του χωριού, που ήταν κυρίως πάνω σε κεντρικούς δρόμους καθώς και στο φωτισμό κεντρικών του σημείων, σε περιορισμένο βέβαια επίπεδο. (Γνωστή είναι η υπάρχουσα σιδερένια κολώνα στο κέντρο του χωριού, απομεινάρι εκείνης της εποχής, όπου πάνω της οι κατακτητές Γερμανοί και οι συνεργάτες τους, κρέμασαν τρεις άντρες στις 12-5-1944)

Παράλληλα με το μύλο, λειτουργούσε και το λαναριστήριο (=εργαστήριο που κατεργάζεται-ετοιμάζει τα μαλλιά για κλώσιμο) που διαχειριζόταν η σύζυγός του. Λίγο αργότερα, δημιούργησε το παγοποιείο που προμήθευε πάγο τις παγωνιέρες των σπιτιών και τους πλανόδιους ψαράδες της περιοχής. Συγχρόνως λειτούργησε και τον κινηματογράφο με το όνομα ΦΡΥΝΗ, που και μετά το Δημόπουλο συνέχισε τη λειτουργία του με άλλους κινηματογραφιστές.

Πηγή : Γεώργιος Δημόπουλος

Βιβλιογραφία-Πηγές:

ΟΙ ΠΑΛΙΟΤΕΡΟΙ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ

Γεώργιος Δημόπουλος

Δημήτρης Φλουτσάκος, «Όταν η ανάπτυξη ήταν… φως!», 7 / 2 / 2014

Όνομα καταγραφέα*: Ιωάννης Μωραϊτόπουλος, Αριστείδης Παπαδόπουλος

Ημερομηνία καταγραφής**: 03-02-2019

* αυτός που εντόπισε/φωτογράφισε/αποδελτίωσε/κλπ.

**ημερομηνία που έγινε η καταγραφή/φωτογράφηση/αποδελτίωση/κλπ.

***οι φωτογραφίες και οι χάρτες συμπληρώνονται εκτός δελτίου και κάτω από αυτό.

Ευχαριστούμε για τη συνεισφορά σας στην καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς

Πηγή : ΟΙ ΠΑΛΙΟΤΕΡΟΙ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ