Mεταλλείο Μαγγανίου Μαυρομιχάλη, Κουτουμάνου και Σια

Βιομηχανικό Δελτίο Απογραφής - Ομάδα ΒΙ.Δ.Α. Καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς.

Όνομα:    Mεταλλείο Μαγγανίου Μαυρομιχάλη, Κουτουμάνου και Σια

Είδος:   Εξόρυξη Μετάλλου

Αρχική Χρήση: Μεταλλείο

Εξοπλισμός: Δεν σώζεται

Κατάσταση:  Εγκαταλειμμένο

Επανάχρηση:  -

Περιοχή : Λέικα (Ξηροκάμπι) Μεσσηνίας

Πληροφορίες: Λείψανα του μεταλλείου μαγγανίου στα Λέικα (Ξηροκάμπι), η εκμετάλλευση του οποίου εγκαταλείφθηκε κάπου στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Ενα μεταλλείο με μακριά ιστορία που τα νεότερα χρόνια αρχίζει το 1901 όταν ο βουλευτής Ηλίας Π. Μαυρομιχάλης ζητάει να του παραχωρηθεί μια μεγάλη έκταση για την εξόρυξη Μαγγανίου. Η περιοχή στην οποία εζητείτο η παραχώρηση μεταλλείου είχε εξής όρια με βάση σχετική ανακοίνωση της Νομαρχίας: “Προς ανατολάς τον χείμαρρον Νέδοντα. Προς δυσμάς το χωρίον Ξηροχώριον, Αγιον Ιωάννην, Κρούμπεπη λόφον, Τζαλόπυργα και θέσιν Καμαρέικα. Προς μεσημβρίαν θέσιν Καμαρέικα, Ξεροκάμπι, χωρίον Λέικα, υπώρειαν λόφων Ασπροχερτιάς, Αλαφρορέμι, υπώρειαν Μονής Αγίου Ηλιού, και εκείθεν χωρίον Μιχαλέικα και από χωρίον Μιχαλέικα κατ’ ευθείαν εις χείμαρρον Νέδοντα θέσιν κτήμα αδελφών Μπαλή, άρκτον χωρίον Ξηροχώραφον, κορυφήν λόφου Σφακετά και λόφου Φτελιά, λόφον Τσορωτόν και εκείθεν εις χείμαρρον Νέδοντα εις απόστασιν χιλίων μέτρων από της θέσεως Λιθωμένο Φίδο εις τα έναντι του ρηθέντος χειμάρου”. Πέντε χρόνια αργότερα, το 1906, το μεταλλείο ήταν έτοιμο να λειτουργήσει με συνεταίρους τον Μαυρομιχάλη, τον καθηγητή φυσικών επιστημών (αργότερα διευθυντή του Πρακτικού Λυκείου Καλαμάτας), Αναστ. Κουτουμάνου, του διευθυντή του Πολυτεχνείου Κ. Μητσόπουλου και άλλους. Ενδιαφέρον έχει η μαρτυρία για ύπαρξη ήδη στοών που σημαίνει ότι γινόταν εκμετάλλευση και παλαιότερα: “Καθ’ α ασφαλώς πληροφορούμεθα γενήσεται όσον ούπω έναρξις της εκμεταλλεύσεως του εν Λεϊκοις μεταλλείου Μαυρομιχάλη, Κουτουμάνου και Σια. Προς τούτο ο κ. Κουτουμάνος έχει εκ μέρους του Διευθυντού του Πολυτεχνείου κ. Κωνστ. Μητσοπούλου, συνεταίρου και τούτου επί του ρηθέντος μεταλλείου, επιστολήν δι’ ής τω παρέχεται το δικαίωμα συνεννοούμενος μετά του Ηλ. Μαυρομιχάλη να προβή εις την εξεύρεσιν του δια την εξόρυξιν του μεταλλεύματος ως και δια την μεταφοράν αυτούς εις τον λιμένα, προσωπικού. Το εν λόγω μεταλλείον λείψανον εκμεταλλεύσεως προϊστορικών χρόνων (κατά πάσαν πιθανότηταν των Φοινίκων) εκ τε των αποτελεσμάτων των αναλύσεως αίτινες έδειξαν FeMn 50-57% με Mn 14-27%, P2O5 0,002% και Sio2 5% εκ τε του ποσού του πράγματος ούτινος ο προσδιορισμός είναι δυνατός, διότι αι ήδη υπάρχουσαι αρχαίαι στοαί, πηγαδάκια υπό των περιοίκων καλούμεναι παρέχουν την και κατά βάθος διεύθυνσιν του εδάφους, όντος απολύτως επιπέδου και ομοιομερώς ελαφράν κλίσιν επικλινούς προ την 4 χιλιόμετρα μόλις απέχουσαν παραλίαν, είνε μεταλλείον πρώτης τάξεως, και πολλά εγγυάται ου μόνον τοις ιδιοκτήταις και τη ελλείε εργασίας χειμαριδόν απερχόμενη εις Αμερικήν εργατική τάξη, αλλά και τη Πολιτεία”. Το μεταλλείο σίγουρα λειτουργούσε την περίοδο του μεσοπολέμου, ενώ το 1957 πέρασε στα χέρια του Μποδοσάκη πλην όμως το μετάλλευμα κρίθηκε φτωχό και εγκαταλείφθηκε. Κατά τις έρευνες που έχουν δημοσιευτεί, είναι ιζηματογενούς προέλευσης από την πλήρωση εγκοίλων σε ασβεστόλιθους, τα ορυκτά είναι ο πυρολουσίτης και ο ψιλομέλας. [Με ευχαριστίες στον καλό φίλο Χρήστο Ν. Ζερίτη για διάσωση και προσφορά των αποκομμάτων που είχα καταφέρει να... χάσω]

Βιβλιογραφία-Πηγές: Ηλίας Μπιτσάνης

Όνομα καταγραφέα*:  Ηλίας Μπιτσάνης

Ημερομηνία καταγραφής**: 27-04-2018

* αυτός που εντόπισε/φωτογράφισε/αποδελτίωσε/κλπ. **ημερομηνία που έγινε η καταγραφή/φωτογράφηση/αποδελτίωση/κλπ. ***οι φωτογραφίες και οι χάρτες συμπληρώνονται εκτός δελτίου και κάτω από αυτό. Ευχαριστούμε για τη συνεισφορά σας στην καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς

φωτογραφικό αρχείο Ηλία Μπιτσάνη, 27-04-2018

φωτογραφικό αρχείο Ηλία Μπιτσάνη, 27-04-2018