Καπνεργοστάσιο «ΒΑΛΚΑΝ» ΤΟΡΝΙΒΟΥΚΑ

Βιομηχανικό Δελτίο Απογραφής - Ομάδα ΒΙ.Δ.Α. Καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς.

Όνομα:   Καπνεργοστάσιο «ΒΑΛΚΑΝ» ΤΟΡΝΙΒΟΥΚΑ

Είδος:   Βιομηχανία

Αρχική Χρήση: Καπνεργοστάσιο/Καπναποθήκη

Εξοπλισμός:   Δεν σώζεται

Κατάσταση:   Δεν διασώζεται

Επανάχρηση:  Οικιστική χρήση

Περιοχή: Θεσσαλονίκη

Πληροφορίες: Το μεγάλο καπνεργοστάσιο «Βαλκάν» Μοναστηρίου 26, έκανε τα εγκαίνιά του το Σεπτέμβριο 1918. Ιδιοκτήτες ήταν οι αδελφοί Κωνσταντίνος και Ιωάννης Τορνιβούκα γιοι του Γεωργίου, ο Αθανάσιος Λ. Στάλιος, ο Ν. Ναξιάδης και ο Αλ. Μοδάι. Το κεφάλαιο της εταιρίας ανέρχονταν σε 1.000.000 δρχ. Ο πρώτος των αδελφών είχε ποσοστό συμμετοχής 28% ο δεύτερος 22%. Το 1919 η εταιρία μετατράπηκε σε Ανώνυμη, με την επωνυμία «ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΜΕΤΟΧΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ  ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΚΑΠΝΟΥ, ΒΑΛΚΑΝ». Το 1922 το καταστατικό της εταιρίας τροποποιήθηκε και το κεφάλαιο αυξήθηκε σε 3.000.000 δρχ.    Το καπνεργοστάσιο διέθετε μηχανολογικό εξοπλισμό, αποτελούμενος από: «4 Καπνοκοπτικαί και 7 σιγαροποιητικαί μηχαναί, κινούμεναι δι’ηλεκτρισμού, 30 ίππων. Εργάται απασχολούμενοι 30 εργάτιδες 125. Καπνός προς κοπήν εισήχθη κατά το έτος 1921 363.960 χιλιόγραμμα, κατά το έτος 1922 242.200 χιλιόγραμμα. Εξ ου σιγαρέττα μηχανοποίητα: Το έτος 1921 164.947 χιλιόγραμμα. Το έτος 1922 150.809 χιλιόγραμμα». (Πληροφορία από το σύγγραμμα «Η Βιομηχανία της Κεντρικής Μακεδονίας εκδόσεως 1924» του Νικ. Μικελή – επόπτου της βιομηχανίας - Βιβλιοθήκη Κέντρο Ιστορίας Δήμου Θεσσαλονίκης). Το 1920 η επιχείρηση διαφημίζει τα σήματα:  ΠΑΤΡΙΑ, ΜΕΝΤΩΡ, MY DARLING και DANDY. Σώζονται της, ετικέτες μηχανοποίητων τσιγάρων, με σήματα ΚΑΠΟΡΑΛ και ΣΕΛΑΣ. (Geo 1920 και φακ. 14-002, Ιστορικό αρχείο ΕΤΕ).                                                                                                                                  Στα μέσα της δεκαετίας του 1920 οι αδελφοί Τορνιβούκα, παράλληλα με το καπνεμπόριο άρχισαν να ασχολούνται και με ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, ιδρύοντας την «Μακεδονικά Ξενοδοχεία Α.Ε.» και έκτισαν το ξενοδοχείο «ΜΕΝΤΙΤΕΡΑΝΕ». Μέχρι το 1925 η καπνοβιομηχανική επιχείρηση είχε διαλυθεί.  Σε ανυπόγραφο υπηρεσιακό σημείωμα της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος με ημερομηνία 16/5/1925 αναφέρεται ότι: «Κατά πληροφορίας Ανωνύμου Ελληνικής Εταιρίας Βιομηχανίας Καπνού, η εταιρία αύτη εδρεύουσα εν Θεσσαλονίκη έχει παύσει προ πολλού να εργάζεται». (ΙΑΕΤΕ Βιομηχανική Πίστη 14-002).

Βιβλιογραφία-Πηγές:  1. Αλέξανδρος Δάγκας, Συμβολή στην έρευνα για την οικονομική και κοινωνική εξέλιξη της Θεσσαλονίκης: Οικονομική δομή και κοινωνικός καταμερισμός της εργασίας, 1912-1940 2. Σύγγραμμα: «Η ιστορία του Ελληνικού Τσιγάρου», Μάνος Χαριτάτος-Πηνελόπη Γιακουμάκη, Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.), 1998 (Β΄έκδοση) 3. «Η ιστορία της επιχειρηματικότητας στη Θεσσαλονίκη 1900-1940». Εφροσύνη Ρούπα & Ευάγ. Χεκίμογλου. Τόμος Γ΄. Αρχείο Ε.Λ.Ι.Α

Όνομα καταγραφέα*: Δημήτριος Βάϊς

Ημερομηνία καταγραφής** 25/1/2018

* αυτός που εντόπισε/φωτογράφισε/αποδελτίωσε/κλπ. **ημερομηνία που έγινε η καταγραφή/φωτογράφηση/αποδελτίωση/κλπ. ***οι φωτογραφίες και οι χάρτες συμπληρώνονται εκτός δελτίου και κάτω από αυτό. Ευχαριστούμε για τη συνεισφορά σας στην καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς

Διαφήμιση εποχής
Πηγή: «Η ιστορία του Ελληνικού Τσιγάρου», Μάνος Χαριτάτος-Πηνελόπη Γιακουμάκη, Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.), 1998 (Β΄έκδοση)