Πληροφορίες:
Η Ηλεκτροδότηση Κρανιδίου και Ερμιόνης
Ιστορική αναδρομή
Τους καρπούς της Βιομηχανικής
Επανάστασης του 18ου αιώνα, της εκρηκτικής με άλλα λόγια ανάπτυξης της τεχνολογίας που
έφερε στην Ευρώπη η ανακάλυψη της ατμομηχανής του Άγγλου James Watt το 1760 –το
σπουδαιότερο ίσως επίτευγμα όλων των εποχών- δεν τους γεύτηκε η Ελλάδα στη
γέννησή τους, λόγω Τουρκοκρατίας. Η δημιουργία των εργοστασίων μαζικής
παραγωγής τυποποιημένων προϊόντων στον τόπο μας και η εκμετάλλευση των
ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ξεπρόβαλε στις αρχές
του 20ού αιώνα.
Μεσοπόλεμος στην Αργολίδα
Ο Ιωάννης Λαδάς, γόνος Κρανιδιώτικης
οικογένειας, πνεύμα ανήσυχο και δημιουργικό, όντας έμπορος και καλλιεργημένος
για την εποχή του, ως απόφοιτος Σχολαρχείου, τολμά και ξεκινά την
επιχειρηματική του δραστηριότητα. Επιχειρεί και επιτυγχάνει την ηλεκτροδότηση
των δύο πόλεων, Κρανιδίου και Ερμιόνης, των μόνων πόλεων που ξεχώριζαν τα
δύσκολα εκείνα χρόνια, ολοφώτιστες μέσα στο απόλυτο σκοτάδι της επαρχιακής
φύσης.
Το πρώτο εργοστάσιο λειτούργησε στο Κρανίδι, σε μια μεγάλη αποθήκη του
πατρικού του Ιωάννη Λαδά, όπου τοποθετήθηκαν οι πρώτες γεννήτριες. Μετά τον
Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο επιχειρηματίας αποφάσισε τον εκσυγχρονισμό της μονάδας του, με το σχέδιο
ανασυγκρότησης Marshal και τη μετεγκατάστασή της σε αποθήκη, στη γειτονική
Ερμιόνη, στην είσοδο του λιμανιού της.
Το δίκτυο αντικαταστάθηκε πλήρως και
στήθηκαν νέες κολώνες από υψηλά πεύκα του Αγίου Όρους. Δύο πετρελαιοκινητήρες
στους οποίους αργότερα προστέθηκε και τρίτος, ήταν τοποθετημένοι σε κεντρικό
χώρο του κτίσματος. Η μεταφορά του πετρελαίου για τις ανάγκες της λειτουργίας
γινόταν με βαρέλια, που τα εκφόρτωναν συγκεκριμένα πλοία μπροστά στο λιμάνι
και τα έσυραν εργάτες μέχρι το εργοστάσιο
που απείχε μόλις 50 μέτρα. Η εκσυγχρονισμένη πλέον μονάδα λειτουργούσε στην αρχή μέχρι
τις 10 το βράδυ και σταδιακά έφτασε στο σημείο να διακόπτει τη λειτουργία της
τα μεσάνυχτα. Όταν επρόκειτο να σβήσουν τα φώτα αναβόσβηναν πριν τρεις φορές
συνθηματικά προκειμένου να ενημερώσουν τους καταναλωτές.
Η επιχείρηση διέθετε εξειδικευμένο
προσωπικό με όλες τις απαιτούμενες ειδικότητες, όπως ηλεκτρολόγους,
μηχανικούς, βοηθούς μηχανικού, υπαλλήλους για μετρήσεις και εισπράκτορες των
λογαριασμών από τους καταναλωτές. Για
εξεύρεση δουλειάς είχαν έλθει από άλλα μέρη μεμονωμένοι εργάτες αλλά και
ολόκληρες οικογένειες (οι Μαγγανάδες π.χ. από τη Σπάρτη). Στο εργοστάσιο
εργαζόταν και ο αδελφός του Ιωάννη Λαδά,
Κυριάκος. Η δραστηριότητα αυτή προσέφερε
στην Ερμιόνη και το Κρανίδι το αγαθό της ηλεκτροδότησης για πολλά χρόνια,
αναδεικνύοντας έτσι την περιοχή σε πυρήνα πρωτοπορίας και ευημερίας, τόσο
οικονομική όσο και κοινωνική. Ο Ιωάννης Λαδάς το 1948 νυμφεύτηκε την
Ερμιονίτισσα Μαρία Κατσογεώργη του
Απόστολου και έτσι βίωσε την Ερμιόνη
σαν να τον γέννησε, εμφύσησε δε στα τρία του παιδιά τη λατρεία για τούτο τον
ιστορικό θεόπλαστο τόπο. Ο αδελφός του Κυριάκος Λαδάς νυμφεύτηκε επίσης
Ερμιονίτισσα την Αγγελικούλα Σκούρτη.
Το εργοστάσιο λειτούργησε μέχρι το
1958, όταν έγινε η αναγκαστική απαλλοτρίωσή του από τη Δημόσια
Επιχείρηση Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ), η οποία
έθεσε στον πλήρη έλεγχό της όλες τις επιχειρήσεις ηλεκτροφωτισμού στην
ηπειρωτική Ελλάδα και τις εκατό μικρές εταιρείες των νησιών. Στο ίδιο κτίσμα
η ΔΕΗ παρέμεινε μέχρι το 1970 περίπου κρατώντας την ίδια πρωτοπόρα για την
εποχή υποδομή, αλλά και αρκετούς από το υπαλληλικό και εργατικό δυναμικό.
Από τη δεκαετία του ’70 έγινε σύνδεση
της περιοχής με το κεντρικό δίκτυο ηλεκτροδότησης, οπότε οι μηχανές
μεταφέρθηκαν σε μονάδες της ΔΕΗ σε
περιοχές της νησιωτικής Ελλάδας.
Κατέθεσα αυτές τις μνήμες του συζύγου μου
Απόστολου Λαδά, ως φόρο τιμής στον πατέρα του, τον πατέρα μας, ένα πρόσωπο
που προσέφερε στην Ερμιόνη κληρονομιά γλυκών φωτεινών αναμνήσεων, στην Ερμιόνη
όλων μας.
Πηγή
: Άρθρο της Ευτυχίας Βελέντζα – Λαδά στο περιοδικό «Στην Ερμιόνη άλλοτε και τώρα»,
Τεύχος 5, Μάιος 2010.
Σημ. 1: Mε το σχέδιο Μarshal ο Ιωάννης Λαδάς πήρε δάνειο και ανανέωσε όλο τον εξοπλισμό
της του Δικτύου της εταιρείας και στις δύο πόλεις, το Κρανίδι και την Ερμιόνη.
Το 1955 όμως, με την υποτίμηση της δραχμής,
επί πρωθυπουργίας Μαρκεζίνη, διπλασιάστηκε
το δάνειο που είχε πάρει σε δολάρια.
Ακολούθησε η αναγκαστική απαλλοτρίωση το 1958 (τις
αποζημιώσεις καρπώθηκε τότε η Τράπεζα) μέτρα
που εξόντωσαν την Εταιρεία και
τον ίδιο. Βρέθηκε αντιμέτωπος με δικαστικούς αγώνες με το κράτος και τη ΔΕΗ, που διήρκεσαν 9 χρόνια μέχρι τον θάνατό του, το 1967, και
συνεχίστηκαν για άλλα 7 χρόνια.
Σημ. 2: 40 χρόνια μετά, τα οράματα του
Ιωάννη Λαδά δικαιώνονται, βλέποντας το μονοπώλιο της ΔΕΗ να κατακρημνίζεται
και η παραγωγή και διάθεση ηλεκτρικού ρεύματος να περνά στα χέρια ιδιωτών.
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου