ΑΛΕΥΡΟΜΥΛΟΣ Αληοσμάν Οσμάν

Κυριακή 1 Απριλίου 2018

ΑΛΕΥΡΟΜΥΛΟΣ Αληοσμάν Οσμάν

Βιομηχανικό Δελτίο Απογραφής - Ομάδα ΒΙ.Δ.Α.

Καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς.

Όνομα: ΑΛΕΥΡΟΜΥΛΟΣ Αληοσμάν Οσμάν

Είδος: Βιομηχανία

Αρχική Χρήση: Αλευρόμυλος

Εξοπλισμός: Δεν σώζεται

Κατάσταση: Σε ιδιωτική συλλογή

Επανάχρηση: Πολιτιστική χρήση

Περιοχή: ΚΟΜΟΤΗΝΗ

Πληροφορίες:

ΚΤΙΣΤΗΚΕ ΤΟ 1903 ΑΠΟ ΔΥΟ ΑΔΕΡΦΙΑ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΥΣ
Σύμφωνα με τη μελέτη της αρχιτέκτονος μηχανικού Λίας Μπαχτσετζή, ο μύλος αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα αλευρόμυλου. Μάλιστα είναι ο μοναδικός που σώζεται στο δήμο Κομοτηνής. Η συγκεκριμένη περιοχή λόγω της ύπαρξης του μύλου ήταν γνωστή μέχρι σήμερα με το τοπωνύμιο «μύλος». Κτίστηκε το 1903 από τα αδέλφια Ισμαήλ Ογλού Μεμέτ και Μεστάν Ογλού Ισμαήλ. Τα πρώτα μηχανήματα που εγκαταστάθηκαν στο μύλο ήταν ατμοκίνητα. Αργότερα ο ατμός αντικαταστάθηκε από το πετρέλαιο και στη συνέχεια με την επικράτηση του ηλεκτρικού ρεύματος, ο παλιός μύλος μετατράπηκε σε ηλεκτροκίνητο κυλινδρόμυλο. Σήμερα δεν σώζεται κανένα από τα μηχανήματα με τα οποία λειτουργούσε ο μύλος. Η μοναδική μαρτυρία που έχουμε σχετικά με τον εξοπλισμό του μύλου είναι το συμβόλαιο του 1958 με το οποίο οι αδελφοί Μουτσόπουλοι αγοράζουν το 50% του ακινήτου και αναφέρεται εκτός των άλλων: «?ανήγειρον αμφότεροι κυλινδρόμυλον μετά της εν αυτώ στερεώς μετά του εδάφους εμπεπηγμένης μιας κινητηρίου μηχανής του εργοστασίου Γούστον, δυνάμεως 75 ίππων?». Το ίδιο συμβόλαιο αναφέρει ότι υπήρχαν τρεις αποθήκες και ένα γραφείο. Ο χώρος μπροστά από το μύλο αποτελούσε μέρος της ιδιοκτησίας του μύλου και χρησίμευε παλαιότερα για τη στάθμευση των ζωήλατων αμαξών και μεταγενέστερα των αυτοκινήτων, για την εκφόρτωση των σιτηρών και φόρτωση των αλεύρων.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΥΛΟΥ
Το έτος 1877 η οικογένεια Μπετζερέν μετανάστευσε από την Φιλιππούπολη της Βουλγαρίας στον οικισμό Γλυκονέρι του Ν. Ροδόπης. Ο Ισμαήλ Ογλού Μεχμέτ Μπετζερέν, βλέποντας ότι δεν υπήρχε αλευρόμυλος στην ευρύτερη περιοχή, ζήτησε από τον Σουλτάνο Αμπτούλ Χαμήτ Β΄ άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας αλευρόμυλου, ως ο πρώτος μουσουλμάνος επιχειρηματίας το έτος 1890, και έτσι ξεκίνησε για πρώτη φορά να λειτουργεί αλευρόμυλος στο Γλυκονέρι με σουλτανικό διάταγμα. Το 1907 ο Ισμαήλ Ογλού Μεχμέτ Μπετζερέν, μετεγκατέστησε την επιχείρησή του σε πιο κεντρικό σημείο της περιοχής, συγκεκριμένα στην πόλη της Κομοτηνής στη σημερινή του θέση, που υπήρξε και ο πρώτος σύγχρονος αλευρόμυλος της εποχής και λειτουργούσε τις μηχανές του με ατμοκίνηση κάρβουνο έως την περίοδο του μεσοπολέμου (1914-1940). Στη συνέχεια αντικατέστησε τις μηχανές με πετρελαιοκίνητες και μετέπειτα με ηλεκτροκίνητες και με τον τρόπο αυτό λειτούργησε ο μύλος έως το έτος 1987. Αναγκάστηκε να σταματήσει τη λειτουργία του διότι με την εμφάνιση των σύγχρονων αλευρόμυλων που άρχισαν να εγκαθίστανται στην περιοχή, δεν μπόρεσε να γίνει εξίσου ανταγωνιστικός. Επί βουλγαρικής κατοχής ο ιδιοκτήτης υποχρεώθηκε να μεταβιβάσει το μισό μερίδιο στους αδελφούς Μουτσόπουλου για να επιτραπεί η συνέχιση της λειτουργίας του μύλου. Ο ιδρυτής πέθανε το 1972, και η οικογένεια του συνέχισε τη δραστηριότητα στη λειτουργία της επιχείρησης κατά το ποσοστό που της αναλογούσε. Μετά την παύση της λειτουργίας του το κτίριο παρέμεινε κενό και χωρίς άλλη χρήση διότι οι μηχανές του είχαν αφαιρεθεί. Και με τον θάνατο του ιδρυτή του το ακίνητο περιήλθε στους κληρονόμους του (ως προς το μερίδιο του) και εν συνεχεία στον γαμπρό του Οσμάν Αληοσμάν, ο οποίος ξεκίνησε τις ενέργειες να αποκατασταθεί ως δείγμα αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της περιόδου. Το δε 2012 συμφωνήθηκε η διανομή του ακινήτου μεταξύ των συνιδιοκτητών και το τμήμα του ακινήτου όπου υπήρχε το κτίσμα του αλευρόμυλου, περιήλθε στον Οσμάν Αληοσμάν.

Η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ
Το κτίριο θα αποκατασταθεί και θα επαναχρησιμοποιηθεί επ' ωφελεία του κοινωνικού συνόλου, σύμφωνα με την αρχιτεκτονική μελέτη. "Από το 2004 ο ιδιοκτήτης ενδιαφέρεται για την αποκατάστασή του αλλά δεν μπορούσε, τώρα τελευταία τα καταφέραμε, έγιναν οι μελέτες και περιμένουμε τις εγκρίσεις για να προχωρήσει πλέον η αποκατάστασή του", δήλωσε στο "Χ", η αρχιτέκτονας μηχανικός Λία Μπαχτσετζή. Η ίδια έκανε γνωστό ότι ο σημερινός ιδιοκτήτης του μύλου, Οσμάν Αληοσμάν ήταν ιεροδιδάσκαλος στο ιεροσπουδαστήριο και τώρα είναι συνταξιούχος. "Ήταν επιθυμία του, επειδή είναι γαμπρός του Μπετζερέν, να το αποκαταστήσει στη μνήμη του. Έχουν εγκριθεί οι αρχικές στάσεις και είναι υπό έγκριση η ολοκλήρωση και η πιο λεπτομερής επεξεργασία των στοιχείων. Πιστεύω ότι μέχρι το καλοκαίρι θα ξεκινήσουν οι εργασίες, γιατί οι φάκελοι είναι πλήρεις. Μόλις εγκριθούν από το υπουργείο Πολιτισμού, κατατίθενται οι φάκελοι στην Πολεοδομία αλλά, εφόσον υπάρχει η προέγκριση του υπουργείου Πολιτισμού, η Πολεοδομία δεν θα φέρει αντιρρήσεις, απλώς θα συνυπογράψει", τόνισε. Όσον αφορά στην αποκατάσταση του κτιρίου "θα γίνει με τον παλιό τρόπο", τόνισε η κ. Μπαχτσετζή. Ειδικότερα σύμφωνα με τη μελέτη της, οι εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης στο κτίριο περιλαμβάνουν: αποκατάσταση στατικής επάρκειας, όπως αυτό προκύπτει από την δομοστατική ανάλυση του κτιρίου και από τις ανάγκες της νέας χρήσης. Συντήρηση, αποκατάσταση και ανακατασκευή δομικών και οικοδομικών στοιχείων που έχουν φθαρεί είτε από μακροχρόνια έκθεση σε αντίξοες καιρικές συνθήκες, είτε λόγω παλαιότητας. Κατασκευή νέων εγκαταστάσεων, ύδρευσης, αποχέτευσης, θέρμανσης, κλιματισμού κλπ. ανάλογα με τη νέα χρήση του κτηρίου.