Ζυθοποιία Νάουσα

Τρίτη 20 Φεβρουαρίου 2018

Ζυθοποιία Νάουσα

Βιομηχανικό Δελτίο Απογραφής - Ομάδα ΒΙ.Δ.Α.

Καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς.

Όνομα: Ζυθοποιία Νάουσα, Βιομηχανία Πάγου, Ψυγείων, Γεωργιάδης & Σια

Είδος: Βιομηχανία

Αρχική Χρήση: Οινοποιία/Ποτοποιία/Ζυθοποιία

Εξοπλισμός: Δεν σώζεται

Κατάσταση: Ερείπιο

Επανάχρηση: Πολιτιστική χρήση

Περιοχή: 26^ης Οκτωβρίου – σφαγεία.

Πληροφορίες:

Το 1909, οι αδελφοί Γεωργιάδη από την Νεάπολη (Νέβσεχιρ) της Καππαδοκίας, ίδρυσαν στη Θεσσαλονίκη μία μικρή βιομηχανία πάγου. Το 1912, μετά από πρωτοβουλία του Ιορδάνη Γεωργιάδη και συνεργάτες – συμμέτοχους, τους Ναουσαίους Γρ. Γ. Λόγγο, Αδελφούς Νικ. Πλατσιούκα, Γρ. Τσίτση, Κύρτση, η βιομηχανία πάγου επεκτείνεται στη ζυθοποίηση, δημιουργώντας νέα ομόρρυθμη εταιρία, με την επωνυμία "Ζυθοποιία Νάουσα, Βιομηχανία Πάγου, Ψυγείων Γεωργιάδης & Σια" ("Brasserie Naoussa, Fabrique de Glaces et Halles Frigorifiques Georgiadis & Cie"). Το μετοχικό κεφάλαιο της ομορρύθμου εταιρείας ήταν 1.000.000 δρχ. Η μονάδα ήταν εγκατεστημένη στη περιοχή του Μπεχτσινάρ, απέναντι από την Ζυθοποιία Όλυμπος Α.Ε.

Ο μηχανολογικός εξοπλισμός και οι διάφορες εγκαταστάσεις (μεταχειρισμένα) εισήχθησαν από την Βαυαρία από ένα ζυθοποιείο που λειτουργούσε εκεί (αποξηλώθηκε και επανεγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη).

Σε υπηρεσιακή έκθεση το 1913, του τότε διευθυντή οικονομικών Μακεδονίας Γ. Κοφινά, αναφέρεται για το «Νάουσα», μεταξύ άλλων ότι: «η εγκατάστασης εγένετο τελειοτάτη, διότι ανετέθη εις την εν Μονάχω Ακαδημίαν της Ζυθοποιίας, η υπόδειξις των μηχανημάτων και της εγκαταστάσεως, όλη δε η λειτουργία ανετέθη τρόπον τινά, υπό την προστασία της Ακαδημίας ταύτης». (Σύγγραμμα Παν. Γεωργούλη "Η βιομηχανική κληρονομιά της Θεσσαλονίκης από το 19^ο αιώνα μέχρι τα μέσα του 20^ου ", Έκδοσις Σ.Β.Β.Ε.)

Η μονάδα ήταν ηλεκτροδοτούμενη, με τη χρήση μίας γεννήτριας 40 ίππων και 11 ηλεκτρικών κινητήρων. Το ζυθοβραστήριο λειτουργούσε με ατμό και είχε παραγωγική δυναμικότητα 70 εκατόλιτρων ανά ζυθόβραση - καζανιά. Η ετήσια παραγωγική δυναμικότητα του ζυθοποιείου ήταν 20.000 εκατόλιτρα. Οι θάλαμοι ζύμωσης, σίτευσης ήταν εξοπλισμένοι με δεξαμενές - δοχεία με επάλειψη εμαγιέ. Για τις ανάγκες της εισήγαγε βύνη από την Αυστρία και Γερμανία.

«Το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας είχε αναθέσει την διεύθυνση του εργοστασίου στον Γρηγ. Δ. Λόγγου και την τεχνική διεύθυνση στον Αυστριακό Ζυθοποιό Wilhelm Schawackhoefer. Η μονάδα δεν διέθετε δικό της βυνοποιίο και οι αναγκαίες ποσότητες για την παραγωγή του ζύθου της εισάγονταν από την Αυστρία και Γερμανία».

Άντληση πληροφοριών: αποσπάσματα κειμένου από το βιβλίο του κ. Σιμιτζή «Κάποτε στην Θεσσαλονίκη» http://ksipnistere.blogspot.gr/2013/04/h_9242.html

«ΗΝΩΜΕΝΑ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ ΟΛΥΜΠΟΣ – ΝΑΟΥΣΑ Α.Ε.»

Το 1914 στην Παλαιά Ελλάδα λειτουργούσαν μόνο τρία ζυθοποιεία. Του Καρόλου Φίξ, των Μ. & E. Κλωναρίδη στην Αθήνα και του Πέτρου Μάμου στην Πάτρα.

Τα ζυθοποιία της Θεσσαλονίκης, «Όλυμπος» και «Νάουσα», συναγωνίζονταν με επιτυχία τον εισαγόμενο ευρωπαϊκό ζύθο τόσο από πλευράς ποιότητας -παρήγαγαν εφάμιλλο ζύθο- όσο, ιδίως και από πλευράς τιμής (ο εισαγόμενος επιβαρύνονταν με πολύ υψηλή φορολογία).

Την ίδια δυνατότητα απέκτησαν έναντι των ζυθοποιείων Αθήνας και Πάτρας, μετά την 1/7/1914 οπότε εξισώθηκε η φορολογία ζύθου στη Θεσσαλονίκη με τη φορολογία της Παλαιάς Ελλάδας και μπορούσαν πλέον να αποστέλλουν ζύθο και στην υπόλοιπη χώρα.

Το 1920 μετά από σχετικές διαπραγματεύσεις τα «Ζυθοποιία Όλυμπος Α.Ε.» και «Ζυθοποιία Νάουσα Γεωργιάδης &Σια» αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους και συγχωνεύτηκαν.
Η επωνυμία - τίτλος της νέας εταιρείας ήταν «Ηνωμένα Ζυθοποιεία Όλυμπος- Νάουσα Α.Ε.». Η νέα εταιρεία χρησιμοποίησε για την παραγωγική της δραστηριότητα, τις εγκαταστάσεις της Ζυθοποιίας Όλυμπος.

Κάτοχος του 1/3 των μετοχών ήταν ο Fernadez, ο οποίος είχε εν τω μεταξύ εγκατασταθεί στο Παρίσι.

Η νέα μονάδα που προέκυψε διέθετε: βυνοποιείο, παγοποιείο, αποθήκες ψυγείων,

Για την επιχείρηση, ένα ιδιαίτερα επικερδές τμήμα της, αποτέλεσε η ίδρυση και λειτουργία του φημισμένου στη συνέχεια εστιατορίου ΟΛΥΜΠΟΣ - ΝΑΟΥΣΑ, το οποίο βρισκόταν στη Λεωφόρο Νίκης, όπου και τα γραφεία της εταιρείας.

Σχετικά με την ίδρυση του εστιατορίου, παραθέσω την παρακάτω πληροφορία.

«Ο Ιορδάνης Γεωργιάδης συνέλαβε την ιδέα της ίδρυσης μπυραρίας - δοκιμαστηρίου, ονομάζοντας δύο αίθουσες του κτηρίου ΟΛΥΜΠΟΣ και ΝΑΟΥΣΑ. Έδωσε την εκμετάλλευση σε επαγγελματία εστιάτορα, εισπράττοντας 30 λεπτά ανά λίτρο μπύρας. Το 1927 μετατράπηκε σε εστιατόριο, από τους Αρ. Σφήκα, Εμ. Εμμανουηλίδη, Αντώνη Γεωργακόπουλο, Θωμά Τσελίδη, οι οποίοι διατήρησαν την ονομασία. (από το σύγγραμμα «Κάποτε στη Θεσσαλονίκη» σελ.163, Στράτου Σιμιτζή. Κέντρο Ιστορίας Δήμου Θεσσαλονίκης).

Το 1925 η ετήσια παραγωγή της εταιρίας σε ζύθο έφτανε τα 60.000 εκατόλιτρα και σε πάγο τις 350.000 παγοκολόνες.

Η Κάρολος Φιξ Α.Ε. το 1926 μετά την συγχώνευση, δι’ απορροφήσεως , με την "Γ.Κ. Δρακούλης & Σια", (διάδοχος εταιρεία της Μ. & E. Κλωναρίδης Α.Ε. Εργοστάσια Ζυθοποιίας και Παγοποιίας), έβαλε ως επόμενο άμεσο στόχο της τα "Ηνωμένα Ζυθοποιία Όλυμπος - Νάουσα Α.Ε.", στη Θεσσαλονίκη. Αφού πρώτα, μετά από σχετικές διαπραγματεύσεις ανέθεσε την αντιπροσωπεία των προϊόντων της στη Θεσσαλονίκη στα Ψυγεία Χαριλάου, εντατικοποίησε τον άγριο ανταγωνισμό τιμών και προσφορών προς τους ζυθοπώλες πελάτες των "Ηνωμένων Ζυθοποιείων Όλυμπος - Νάουσα Α.Ε." στη Θεσσαλονίκη και γενικά στη βόρεια Ελλάδα, με στόχο να τα υποχρεώσει να συνεργασθούν και συγχωνευτούν μαζί της.

Το 1928 μετά από διαπραγματεύσεις, μεταξύ των Ιορδάνη Γεωργιάδη που εκπροσωπούσε την "Ηνωμένα Ζυθοποιεία Όλυμπος - Νάουσα Α.Ε." και των αδελφών Ιωάννη και Αντωνίου Φιξ που εκπροσωπούσαν την Κάρολος Φιξ Α.Ε. αποφασίστηκε η συγχώνευση των δύο εταιρειών. Στους μετόχους της απορροφηθείσης, δόθηκαν μετοχές της Φιξ. Πολύ αργότερα, ο ένας εκ των δύο υιών του Ιορδάνη Γεωργιάδη, ο Φοίβος, παντρεύτηκε την κόρη του Ιωάννη Καρόλου Φιξ Υακίνθη.

Το 1950 ο Αντώνιος Φίξ αποφασίζει να «αποσχιστεί» από την οικογενειακή επιχείρηση και να δημιουργήσει την μπίρα Άλφα η οποία δεν είχε ιδιαίτερη επιτυχία.

Η εξαγορά της ζυθοποιίας Όλυμπος-Νάουσα Α.Ε. από την ΦΙΞ ήταν αναπόφευκτη, όχι μόνο εξαιτίας του ανταγωνισμού, αλλά κι από το γεγονός ότι ο Φερνάντεζ πούλησε αιφνιδιαστικά το μερίδιο των μετοχών του στον Φιξ, χωρίς να έχει ενημερώσει προηγουμένως τον συνεταίρο του Γεωργιάδη και παρά τις προφορικές διαβεβαιώσεις του πρώτου, ότι δεν επρόκειτο να προβεί σε τέτοια ενεργεία. Έτσι ο Ι. Γεωργιάδης, ουσιαστικά «έκθετος», υπέκυψε ταχύτερα στην εξαγορά.

Βιβλιογραφία-Πηγές:

Αποσπάσματα κειμένου από το βιβλίο του Στράτου Σιμιτζή «Κάποτε στην Θεσσαλονίκη», 2007, εκδ. University Studio Press

http://ksipnistere.blogspot.gr/2013/04/h_9242.html
http://www.archaiologia.gr/blog
http://amfictyon.blogspot.gr/2017/07/blog-post_8.html
http://www.alterthess.gr/content/olympos-naoysa-xana-grafei-i-kya-tzimoy
http://hkoinoniamas.blogspot.gr/2015/03/blog-post_13.html
http://www.sitiakanea.gr/2017/08/blog-post_51.html

Όνομα καταγραφέα*: Δημήτριος Βάϊς

Ημερομηνία καταγραφής**: 20/05/2013

* αυτός που εντόπισε/φωτογράφισε/αποδελτίωσε/κλπ.

**ημερομηνία που έγινε η καταγραφή/φωτογράφηση/αποδελτίωση/κλπ.

***οι φωτογραφίες και οι χάρτες συμπληρώνονται εκτός δελτίου και κάτω από αυτό.

Ευχαριστούμε για τη συνεισφορά σας στην καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς