ΚΕΡΑΜΟΠΟΙΙΑ ΑΛΛΑΤΙΝΙ

Δευτέρα 15 Ιανουαρίου 2018

ΚΕΡΑΜΟΠΟΙΙΑ ΑΛΛΑΤΙΝΙ

Βιομηχανικό Δελτίο Απογραφής - Ομάδα ΒΙ.Δ.Α.

Καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς.

Όνομα: ΚΕΡΑΜΟΠΟΙΙΑ ΑΛΛΑΤΙΝΙ

Είδος: Βιομηχανία

Αρχική Χρήση: ΠΛΙΝΘΟΚΕΡΑΜΟΠΟΙΊΟ

Εξοπλισμός: Δεν σώζεται

Κατάσταση: Ερείπιο

Επανάχρηση: Νέα βιομηχανική χρήση, (Το παλαιό οικόπεδο εντάχθηκε στον οικιστικό ιστό)

Περιοχή: Άλσος Ν. Ελβετίας – Θεσσαλονίκη

Πληροφορίες:

Το πρώτο κεραμοποιείο "Αλλατίνι" ιδρύθηκε και λειτούργησε το 1885 (σύμφωνα όμως με το

διαφημιστικό έντυπο της εποχής, το 1858), στην τότε απόκεντρη περιοχή της σημερινής διασταύρωση των οδών Μάρκου Μπότσαρη - Μακεδονίας - Δελφών - Χαλκιδικής κοντά στο χείμαρρο του Κυβερνείου. Κατασκεύαζε κεραμίδια και τούβλα, καθώς και πλακάκια, πλάκες δαπέδου, πηλοσωλήνες. Τα κεραμίδια αυτά ήταν "μαρσεγέζικα", όπως γράφει ο Παν. Γεωργούλης στο βιβλίο του για την Σαλονικιώτικη βιομηχανία και πήραν την ονομασία τους από τα αντίστοιχα, που παράγονταν στη Μασσαλία.

Αρχικά ήταν μια μικρή μονάδα. Διέθετε ένα υποτυπώδη εξοπλισμό. Ένα απλό καυστήρα, ένα μικρό φούρνο και μία μηχανή 18 ίππων. Το 1900 κατασκευάσθηκε ο πρώτος μεγάλος φούρνος με 20 θαλάμους. Το 1905 δεύτερος και το 1910 τρίτος. Η μονάδα διέθετε 5 περιστροφικές πρέσες για κεραμίδια, δύο ατμομηχανές 130 και 90 ίππων . Η ημερήσια παραγωγή ανέρχονταν σε 20.000 κεραμίδια και 20.000 τούβλα. Σαφής ένδειξη της πολεοδομικής επέκταση της Θεσσαλονίκης. Απασχολούσε περίπου 400 εργάτες.

Μετά το 1890 μεγάλες ποσότητες κεραμιδιών εξάγονταν σε διάφορες πόλεις της αυτοκρατορίας και σε νησιά του Αιγαίου. Το 1898 συγχωνεύθηκε με εταιρία του Μύλου των αδελφών Αλλατίνι, δημιουργώντας τον όμιλο επιχειρήσεων, που μετονομάστηκε σε Sociιtι Anonyme Commerciale et Industrielle de Salonique. «Ανώνυμη Εμπορική και Βιομηχανική Εταιρία Θεσσαλονίκης».

Στις 20 Μαρτίου 1905, η Γαλλικής εφημερίδας Le Temps = ο χρόνος, (εφημερίδα καθημερινή, που κυκλοφορούσε από τις 25 Απριλίου 1861 μέχρι τις 29 Νοεμβρίου 1942) δημοσίευσε την παρακάτω είδηση: «Η κεραμοποιία παράγει ετησίως 3,8 εκατ. κεραμίδια και 3 εκατ. τούβλα, καθώς και μια μεγάλη ποικιλία άλλων σχετικών προϊόντων. Η πρώτη ύλη προέρχεται από αργιλώδες χώμα της περιοχής. Η μεγάλη ζήτηση τους που αυξάνεται μέρα με την μέρα, υποχρεώνει τους υπευθύνους να αναπτύξουν την παραγωγή τους. Και καθώς υπάρχει σημαντική βελτίωση στα κέρδη, αποφάσισαν να επεκτείνουν τις εγκαταστάσεις τους ώστε να καταφέρουν μια ετήσια παραγωγή 4,5 εκατ. κεραμιδιών και 5,5 εκατ. Τούβλων».Aphrodite Georgiadis

Το 1908 δίδεται άδεια στη βιομηχανία για τη μεταφορά των πρώτων υλών, από τη Πυλαία, καθώς και των έτοιμων προϊόντων, με σιδηροδρομική γραμμή του συστήματος ντεκωβίλ. Η γραμμή περνούσε κάτω από τη γέφυρα και κατέληγε στην ειδική, για τη μεταφόρτωση, αποβάθρα. Σε αντάλλαγμα, η βιομηχανία είχε αναλάβει την υποχρέωση να καθαρίζει τη γέφυρα διοχετεύοντας καταλλήλως τα απόβλητα του εργοστασίου και να συμμορφώνεται με κάθε υπόδειξη του μηχανικού της Δημαρχίας.

Στις 4 Μαρτίου 1913 η Γαλλική εφημερίδα Le Journal des Finances = ''Τα Οικονομικά'' (εβδομαδιαία εφημερίδα που πρωτοκυκλοφόρησε το 1867, με θέματα οικονομικά και επενδυτικά), δημοσιεύει το άρθρο: «H χρονιά 1912 τελείωσε με ικανοποιητικά αποτελέσματα, παρ'όλα τα πολιτικά γεγονότα που μπλοκάρισαν πολλές δραστηριότητες, ιδιόρρυθμα και παράξενα γεγονότα που επικρατούν μέχρι και σήμερα. Οι πωλήσεις των προϊόντων ήταν ραγδαίες μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου, εποχή των μεγάλων ανακατατάξεων, όχι μόνο σ'αυτόν τον κλάδο αλλά γενικά στην βιομηχανία και στο εμπόριο, τόσο εσωτερικά του κράτους, όσο και εξωτερικά.

Σημαντική επιβράδυνση τους τελευταίους μήνες του 1912, που συνεχίζει και στο 1ο τρίμηνο του 1913. Ωστόσο η εταιρεία πιστεύει, πως με τις καλές καιρικές συνθήκες των επόμενων εποχών (άνοιξη και καλοκαίρι 1913) η παραγωγή θα αυξηθεί, ειδικά στο κλάδο των κεραμιδιών, όπου θα υπάρξει μεγάλη ζήτηση στην επαρχία και στα νησιά του Αιγαίου. Τα αποτελέσματα του 1912 ήταν: παραγωγή 4.700.000 κεραμίδια και 6.200.000 τούβλα (στα οποία περιλαμβάνονται και άλλα παρεμφερή προϊόντα). Από τα παραχθέντα πουλήθηκαν, 3.600.000 κεραμίδια και 4.100.000 τούβλα (στα οποία περιλαμβάνονται και άλλα παρεμφερή προϊόντα)». Aphrodite Georgiadis

Το Σεπτέμβριο του1935 το εργοστάσιο καταστράφηκε εντελώς από πυρκαγιά και ξαναχτίστηκε το 1939, στη σημερινή του θέση, πίσω από το άλσος της Νέας Ελβετίας (40.590095, 22.970796), από Ελβετούς τεχνικούς, ενώ τα μηχανήματά του ήταν γερμανικής προέλευσης. Το νέο εργοστάσιο δεν πρόλαβε να ξεκινήσει τη λειτουργία του, γιατί προέκυψε ο πόλεμος και η κατοχή. Πρωτολειτούργησε μετά τον εμφύλιο.

Ανταγωνιστής της βιομηχανίας των Αλλατίνι ήταν η παλαιά οικογενειακή επιχείρηση του Φιλίππου από τη Σύρο, που το 1922 μετατράπηκε σε εταιρεία, με την επωνυμία «Γεώργιος Φιλίππου & Υιός».

Βιβλιογραφία-Πηγές:

1.Αλέξανδρος Δάγκας: Συμβολή στην έρευνα για την οικονομική και κοινωνική εξέλιξη της Θεσσαλονίκης.

2.Παν. Γεωργούλη

3. Κολώνα Β. Διδακτορική διατριβή Α.Π.Θ. 1991. «Η εκτός των τειχών επέκταση της Θεσσαλονίκης».

Όνομα καταγραφέα*: Δημήτριος Βάϊς, Γιάννης Δάνος

Ημερομηνία καταγραφής**: 25/12/2017, 23-03-2018

* αυτός που εντόπισε/φωτογράφισε/αποδελτίωσε/κλπ.

**ημερομηνία που έγινε η καταγραφή/φωτογράφηση/αποδελτίωση/κλπ.

***οι φωτογραφίες και οι χάρτες συμπληρώνονται εκτός δελτίου και κάτω από αυτό.

Ευχαριστούμε για τη συνεισφορά σας στην καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς