ΜΥΚΟΜΠΑΡ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Α.Ε. &amp; Σκάλα φόρτωσης στην τοποθεσία Λούλος

Παρασκευή 22 Δεκεμβρίου 2017

ΜΥΚΟΜΠΑΡ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Α.Ε. & Σκάλα φόρτωσης στην τοποθεσία Λούλος

Βιομηχανικό Δελτίο Απογραφής - Ομάδα ΒΙ.Δ.Α.

Καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς.

Όνομα: ΜΥΚΟΜΠΑΡ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Α.Ε. & Σκάλα φόρτωσης στην τοποθεσία Λούλος

Είδος: Εξορυκτική δραστηριότητα

Αρχική Χρήση: Μεταλλείο

Εξοπλισμός: Δεν σώζεται

Κατάσταση: Ερείπιο

Επανάχρηση: -

Περιοχή: Άνω Μερά Μυκόνου Κυκλάδων

Πληροφορίες:

Στη Μύκονο, οι πρώτες μεταλλευτικές δραστηριότητες παρουσιάζονται κατά την περίοδο 1900 έως 1915 περίπου για εξόρυξη αργυρούχου μολύβδου, χαλκού και σιδήρου· αρχικά από την Ιταλική Εταιρεία Σπυρίδωνος Δεσπόζιτου & Λουδοβίκου Δεπιάν (ίδρυση 1898), και στη συνέχεια από τη Γαλλική Εταιρεία των Μεταλλείων του Λαυρίου (εκμίσθωση 1908).

Μισό σχεδόν αιώνα αργότερα, το 1954, ιδρύθηκε η Ανώνυμος Μεταλλευτική Εταιρεία Μυκόνου Α.Ε. (αφοί Άλκιμος & Πάνος Γράτσος, Γ. Ψαχαρόπουλος, Γ. Σιώτης), η οποία το 1955 εκμίσθωσε το ιδιόκτητό της Μεταλλείο Βαρίτη της Μυκόνου για μια 30ετία στην Magnet Cove Barium Corporation (Magcobar) με έδρα το Houston Texas, η οποία με τη σειρά της ανέθεσε την εκμετάλλευσή του στη Μύκομπαρ, Μεταλλευτική Εταιρεία Α.Ε.

Η περιοχή της μεταλλειοκτησίας στο βορειοανατολικό άκρο του νησιού περιλάμβανε 3 κύριες φλέβες μεταλλεύματος Βαρίτη (BaSO4.H2O) από τα δυτικά προς τ’ ανατολικά, που πήραν τα ονόματα: Νο 1, Νο, 2 και Νο 3. Η πιο πλούσια φλέβα ήταν η Νο 2, με καλής ποιότητας μετάλλευμα και σημαντικό απόθεμα. Εδώ εφαρμόστηκε, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, η μέθοδος εκμετάλλευσης των «Συμπτυσσομένων Μετώπων».

Στην περιοχή Αλωνάκι –που αργότερα επικράτησε η ονομασία Μεταλλεία ή Αγία Βαρβάρα– έγιναν οι εγκαταστάσεις Πλυντηρίου του μεταλλείου, τα Γραφεία, ο πρώτος Οικισμός και η διάνοιξη της οδού μεταφοράς του βαρίτη, μήκους 6 χιλιομέτρων περίπου, μέχρι την περιοχή Λούλος.

Στη θέση Λούλος εγκαταστάθηκε Σκάλα Φόρτωσης, απ’ όπου με σκάφη τύπου Liberty μεταφερόταν ο βαρίτης –αρχικά σε μορφή χύμα– στις εγκαταστάσεις τής Magcobar στη Νέα Ορλεάνη της Αμερικής για τελική επεξεργασία και διάθεσή του στο εμπόριο για τις γεωτρήσεις πετρελαίου. Από το 1961 λειτούργησε στην ίδια περιοχή Τριβείο βαρίτη και μπεντονίτη. Ο μπεντονίτης ερχόταν με καΐκια από τα ορυχεία της Μύκομπαρ στη Μήλο. Το τελικό προϊόν μπορούσε τώρα να διατεθεί στην αγορά και ενσακισμένο σε σάκους των 25 κιλών με μικρότερα πλοία.

Η Μύκομπαρ απασχολούσε μέχρι και 300 άτομα στην ακμή της. Αρχικά, το εργατικό προσωπικό επιφανείας και υπογείων έργων ήταν Μυκονιάτες – καθώς και Μυκονιάτισσες στη χειροδιαλογή. Αρκετοί ειδικευμένοι μεταλλωρύχοι είχαν κληθεί από διάφορες μεταλλευτικές περιοχές της Ελλάδας (Εύβοια, Χαλκιδική, Θεσσαλία, Λήμνο, Σέριφο, Μήλο, Φολέγανδρο, κ.ά.).

Η παραγωγή σταμάτησε το 1983 λόγω εξάντλησης των οικονομικά εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων. Η μίσθωση έληξε οριστικά στις 30-06-1985 και το Μεταλλείο παραδόθηκε από τη Μύκομπαρ στο Ελληνικό Δημόσιο.

Υπολογίζεται ότι από το Μεταλλείο αυτό έγινε εξαγωγή εμπορεύσιμου προϊόντος βαρίτη της τάξεως των δύο εκατομμυρίων (2.000.000) τόνων στα 30 χρόνια λειτουργίας του.

Πηγή: Γραπτή μαρτυρία Λουΐζου Παρασκευαΐδη, μηχανικού μεταλλείων στη Μύκονο κατά το διάστημα 1957-1964

Εδώ συνέντευξη Δήμητρας Λοΐζου-Βουλγαράκη στον Ιωσήφ Παπαδόπουλο

- Πατήστε εδώ www.bonusmallmag.gr/058 για να ξεφυλλίσετε το περιοδικό.

- Η σελίδα μου στο fb «Η Μεταλλεία κι οι Μεταλλειώτες στη Μύκονο»

- Εδώ, ένα πρώτο μικρό οπτικοποιημένο δείγμα τής έρευνας, του κινηματογραφιστή Δημήτρη Καλφάκη

- Εδώ, η ανάρτηση της ΚΕΠΟΜ, συμπεριλαμβανομένης της επιστολής των καθηγητών ΕΜΠ και του ΤΠΠΛ

- Εδώ η ανάρτηση της Δάφνης Χρονοπούλου (Daphne Chronopoulou) στο blog της

- Εδώ το αφιέρωμα του Ιωσήφ Παπαδόπουλου

Βιβλιογραφία-Πηγές:

Από προφορικές μαρτυρίες, έγγραφα και φωτογραφίες που προέρχονται από την έρευνα της Δήμητρας Λοΐζου-Βουλγαράκη, ερευνήτριας τοπικής ιστορίας της Μυκόνου.

Γραπτή μαρτυρία Λουΐζου Παρασκευαΐδη, μηχανικού μεταλλείων στη Μύκονο κατά το διάστημα 1957-1964

Όνομα καταγραφέα*:

Δήμητρα Λοΐζου-Βουλγαράκη, ερευνήτρια τοπικής ιστορίας της Μυκόνου

Ημερομηνία καταγραφής**: 2013-2017, (22-12-2017 ανάρτηση στη ΒΙ.Δ.Α.)

* αυτός που εντόπισε/φωτογράφισε/αποδελτίωσε/κλπ.

**ημερομηνία που έγινε η καταγραφή/φωτογράφηση/αποδελτίωση/κλπ.

***οι φωτογραφίες και οι χάρτες συμπληρώνονται εκτός δελτίου και κάτω από αυτό.

Ευχαριστούμε για τη συνεισφορά σας στην καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς