Φάρος Κρανάης Γυθείου

Πέμπτη 6 Αυγούστου 2020

Φάρος Κρανάης Γυθείου

Βιομηχανικό Δελτίο Απογραφής - Ομάδα ΒΙ.Δ.Α.

Καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς.

Όνομα: Φάρος Κρανάη

Είδος: Υποδομές

Αρχική Χρήση: Φάρος

Εξοπλισμός: Σώζεται μερικώς

Κατάσταση: Σε χρήση

Επανάχρηση: Ξενοδοχιακή χρήση (για τα στελέχη του Πολεμικού Ναυτικού)

Περιοχή: Νησίδα Κρανάη, Γύθειο Λακωνίας

Πληροφορίες:

Η σύσταση του λιμενικού ταμείου Γυθείου το 1856, είχε ως αποτέλεσμα την αναβάθμιση του λιμανιού της πόλης. Το ταμείο μερίμνησε και για το ναυτικό φωτισμό του του λιμανιού, αρχικά με έναν φανό σταθερού φωτός το 1859. Το 1873 ανεγέρθηκε ο μαρμαρόκτιστος φάρος επί της νησίδας Κρανάη. Ο φάρος χαρακτηρίστηκε ως καταδιοπτρικός Γ' Τάξεως και εξέπεμπε σταθερό λευκό φως και εναλλάξ μια λευκή και μια ερυθρά αναλαμπή και η φωτοβολία του έφτανε τα 15 ναυτικά μίλια και το εστιακό ύψος του ήταν τα 27 μέτρα. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου παρέμεινε σβηστός, δεν βομβαρδίστηκε, αλλά κατά τη διάρκεια της Κατοχής μια έκρηξη λόγω της κατασκευής οχυρωματικών έργων από τα Ιταλικά στρατεύματα, προκάλεσε ζημιές στην ανατολική όψη της κατοικίας. Τον Απρίλιο του 1949, έγινε αντικατάσταση του φωτιστικού μηχανήματος αλλά και του κλωβού, από σύστημα αυτόματου πυρσού ασετυλίνης με αποτέλεσμα να προκληθούν αντιδράσεις από την τοπική κοινωνία, ενώ δημοσίευμα της τοπικής εφημερίδας “Λακωνία” χαρακτήριζε ως “κακότεχνον κατασκεύασμα” το αυτόματο σύστημα. Με το αυτόματο σύστημα, το εστιακό ύψος μειώθηκε στα 25 μέτρα, ενώ η φωτοβολία του στα 9 ναυτικά μίλια. Το 2002 αυτοματοποιήθηκε με τη χρήση ηλιακής ενέργειας, ενώ από το 2004, λειτουργεί με ηλεκτρική ενέργεια και λειτουργεί ως επιτηρούμενος.

Το κτίριο του φάρου αποτελείται από την οικία διαμονής των φαροφυλάκων και τον οκταγωνικό πύργο, ύψους 23 μέτρων που στην κορυφή φέρει το φωτιστικό μηχάνημα. Το φαρόσπιτο είναι ορθογώνιο, με συμμετρικά τοποθετημένα τα ανοίγματα στις όψεις, ακολουθώντας νεοκλασικά πρότυπα. Το οίκημα έχει διαστάσεις 8,30 Χ 13,5 (εμβαδόν 112 τ,μ). Αποτελείται από δυο δωμάτια διαμονής των φαροφυλάκων και του προϊστάμενου του φάρου, διάδρομο στο μέσον του κτιρίου που οδηγεί απότην είσοδο στη σκάλα του πύργου, κουζίνα και αποθήκη, ενώ οι χώροι υγιεινής στεγάζονταν σε άλλο κτίσμα. Ο πύργος του φάρου υψώνεται στο μέσον της δυτικής όψης της κατοικίας. Στην ανατολική και δυτική όψη του, υπάρχουν πέντε ανοίγματα, που δηλώνουν τα πλατύσκαλα στο εσωτερικό του. Από το πρώτο γίνεται και η προσπέλαση στο δώμα της κατοικίας. Ο εξώστης του πύργου στηρίζεται σε μαρμάρινα φουρούσια. Η σκάλα του πύργου αποτελείται από 93 σκαλοπάτια.

Το αρχικό περιστροφικό μηχάνημα που βρισκόταν τοποθετημένο σε διώροφο κλωβό, ήταν Γαλλικής προέλευσης, της εταιρείας Sautter Lemonier et Cie, με ωρολογιακό μηχανισμό και αντίβαρο, που αγοράστηκε αντί 30.000 γαλλικών φράγκων από το Λιμενικό Ταμείο Γυθείου το 1873. Το 1976, το αρχικό περιστροφικό μηχάνημα και το οπτικό του, παραδόθηκε από την Υπηρεσία φάρων στο Ναυτικό Όμιλο Πειραιώς, με αποτέλεσμα νέες αντιδράσεις των κατοίκων του Γυθείου που επιθυμούν την επιστροφή του μηχανήματος στο φάρο. Το μηχάνημα ασετυλίνης, ήταν της Αγγλικής εταιρείας Chance.

Στο Φ.Ε.Κ του 1915 η επάνδρωση του φάρου Κρανάης ήταν τέσσερα άτομα, ένας προϊστάμενος Β τάξεως και τρεις φαροφύλακες α, β και γ τάξεως.

Το 1998 ο φάρος του Γυθείου χαρακτηρίστηκε διατηρητέο μνημείο.

Βιβλιογραφία-Πηγές:

Γεωργίου Φ. Παπαδόπουλου "Παλαιοί πέτρινοι φάροι και φανοί στις Ελληνικές θάλασσες " Εκδόσεις Ωκεανίδα Αθήνα 2015

Γιάννη Σκουλά, "Φάροι, φωτίζοντας τη νύχτα" Εκδόσεις Χριστάκη Αθήνα 2008

"Επτά ημέρες - Ελληνικού παραδοσιακοί φάροι" (περιοδική έκδοση) Εφημερίδα Καθημερινή 13 Αυγούστου 1995.

Υπηρεσία Φάρων Περιοχή 2-Νότιο Ιόνιο

Διαμονή προσωπικού Π Ν σε φάρους- Κρανάη-Γύθειο

Ελληνικοί φάροι, φάρος Κρανάη Γυθείου

Μάνη, Μάνα Γη Ο φάρος Κρανάης

ΦΕΚ 1915 Πιναξ της οργανικής δυνάμεως των πυρσών του κράτους

Απόφαση κήρυξης διατηρητέου μνημείου του φάρου Κρανάης