Βυρσοδεψεία Αφων Νούσια

Βιομηχανικό Δελτίο Απογραφής - Ομάδα ΒΙ.Δ.Α.

Καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς.

Όνομα: Βυρσοδεψεία Αδελφών Νούσια

Είδος: Βιομηχανία

Αρχική Χρήση: Βυρσοδεψείο

Εξοπλισμός: Δεν σώζεται

Κατάσταση: Σε ιδιωτική συλλογή

Επανάχρηση: Πολιτιστική χρήση

Περιοχή: 26^ης Οκτωβρίου – Σφαγεία. Θεσσαλονίκη

Πληροφορίες:

Στον τομέα κατεργασίας δέρματος, υπήρχαν τέσσερα βυρσοδεψεία. Το μεγαλύτερο ήταν των αδελφών Νούσια (N. M. Nouchia Fils & Cie - Salonique), που το ίδρυσαν μαζί με άλλους 8 μετόχους το έτος 1907, με κεφάλαιο 5.000 τουρκικές λίρες και απασχολούσε 150 εργάτες. Ήταν το πρώτο μεγάλο βυρσοδεψείο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και η έδρα του ήταν επί της οδού 26ης Οκτωβρίου, σε μια περιοχή όπου, στις αρχές του 20ou αιώνα, ήταν συγκεντρωμένα πλήθος βιομηχανικών κτιρίων. Σήμερα η περιοχή ολοένα μεταβάλλεται, διαφοροποιώντας ταυτόχρονα τη σχέση της με την πόλη, αλλά και με τη θάλασσα.

Ήταν ένα διώροφο κτίριο διαστάσεων 38Χ23μ., καλυπτόμενο από τρεις δίρριχτες στέγες. Στο ισόγειο βρίσκονταν τα πιο βαριά μηχανήματα που εξυπηρετούσαν την κύρια φάση της επεξεργασίας και τα ασβεστερά, οι λίμπες και οι βαρέλες, ενώ στον όροφο στεγάζονταν το στεγνωτήριο, το βαφείο και πιθανόν γραφεία και χημείο. Τα μορφολογικά στοιχεία του κτιρίου το εντάσσουν στο ρεύμα του εκλεκτικισμού και σε συνδυασμό με τα βυρσοδεψεία των αδελφών Γεωργίου και Θ. Μπένη, είναι τα μοναδικά εργοστάσια δέρματος στη Θεσσαλονίκη που εντάσσονται σε ένα ευρωπαϊκό αρχιτεκτονικό ρεύμα.

Το εργοστάσιο διέθετε ισχύ μηχανών 75 ίππων και κατανάλωνε αέριο. Γρήγορα επιβλήθηκαν στην τότε αγορά λόγω της εξαιρετικής ποιότητας των προϊόντων του. Παρήγαγε κυρίως βακέτες, βιδέλα και σολοδέρματα, προϊόντα που εξάγονταν κυρίως σε Συρία, Αίγυπτο, Μ. Ασία και Αλβανία. Η επεξεργασία των δερμάτων γινόταν με αρκετά πρωτοπόρες μεθόδους, μέσα σε γιγάντια βαρέλια που περιείχαν διάφορα εκχυλίσματα δεψικών ουσιών (όπως εκχυλίσματα βελανιδιάς, καστανιάς, πεύκου, που εισάγονταν από τη Γαλλία και τη Γερμανία).

Μετά το 1912 η παραγωγή – κατεργασία σολών έφτασε τους 250 τόνους ετησίως, με κόστος 4,48 - 5,12 δραχμές ανά χιλιόγραμμο και τιμή πώλησης 7,04 δραχμές ανά χιλιόγραμμο. Τα δέρματα ήταν ράχες, κεφαλές ή άκρες από μοσχάρι (veaux και vachettes), μαύρα ή χρωματιστά (sellerie-maroquinerie), καθώς και από πρόβατο (moutons). Ο ισολογισμός του 1912 εμφάνισε κέρδη 20% επί των κεφαλαίων.

Το 1935 το βυρσοδεψείο αγοράστηκε από τον κ. Γ. Χαραλαμπίδη όπου στέγαζε για πολλά χρόνια την «Μακεδονική Βυρσοδεψία ΕΠΕ».

Το βυρσοδεψείο λειτουργούσε κανονικά ως τα τέλη της δεκαετίας του 1980. Η σταδιακή αποβιομηχάνιση της περιοχής και η υποχρεωτική αλλαγή χρήσης, αφού τα βυρσοδεψία χαρακτηρίζονται ιδιαίτερα ρυπογόνα, είχε ως αποτέλεσμα την σταδιακή εγκατάλειψη του χώρου. Το 1995 το κεντρικό τμήμα του κτιρίου υπέστη σημαντικές βλάβες ως συνέπεια των σεισμών με επίκεντρο την Κοζάνη. Σήμερα, σε κτίρια του συγκροτήματος στεγάζεται η μουσική σκηνή Block33.

Βιβλιογραφία-Πηγές:

1. «Έρευνα Πανεπιστήμιο Μακεδονίας» 2. Βυρσοδεψείο Νούσια / Μπλοκ 33 Άννα Πασιά, Μsc Αρχιτέκτων Παράρτημα ΕΛΛΕΤ Θεσσαλονίκης , Εκπρόσωπος του Μπλόκ 33.

3. Αλέξανδρος Δάγκας, Συμβολή στην έρευνα για την οικονομική και κοινωνική εξέλιξη της Θεσσαλονίκης: Οικονομική δομή και κοινωνικός καταμερισμός της εργασίας, 1912-1940

Όνομα καταγραφέα*: Δημήτριος Βάϊς

Ημερομηνία καταγραφής**: 15/1/2018

* αυτός που εντόπισε/φωτογράφισε/αποδελτίωσε/κλπ.

**ημερομηνία που έγινε η καταγραφή/φωτογράφηση/αποδελτίωση/κλπ.

***οι φωτογραφίες και οι χάρτες συμπληρώνονται εκτός δελτίου και κάτω από αυτό.

Ευχαριστούμε για τη συνεισφορά σας στην καταγραφή της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς